Αυξημένες ανάγκες για πληρωμές των χρεολυσίων στη διετία 2015 -16

Στις αγορές το 2015 καθώς σ' ένα χρόνο τελειώνει το πρόγραμμα δανεισμού από το μηχανισμό στήριξης ΕFSF

 Αναγκαστικό χαρακτήρα θα έχει η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές, το έτος 2015, καθώς σε ένα χρόνο τελειώνει το πρόγραμμα δανεισμού από τον EFSF και απομένουν οι δόσεις από τη συνεισφορά του ΔΝΤ, ενώ ταυτόχρονα οι ανάγκες για πληρωμές χρεολυσίων και κάλυψης του ελλείμματος του προϋπολογισμού στη διετία 2015-16 θα είναι πιεστικές.
Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, ερωτώμενος χθες στο Παρίσι, σχετικά με την προοπτική έκδοσης ελληνικών ομολόγων, διευκρίνισε πως δεν ανακοίνωσε την έξοδο στις αγορές, αλλά ότι «το σκεφτόμαστε» και πρόσθεσε: «Εξάλλου μην ξεχνάτε ότι του χρόνου τελειώνουν και τα χρήματα από το πρόγραμμα».
Πρόσθεσε επίσης πως είναι πολύ νωρίς, να καθοριστεί το ύψος των ομολόγων.
Στο ερώτημα εάν η Ελλάδα θα ζητήσει παράταση του προγράμματος προσαρμογής των δημοσιονομικών μεγεθών, ανέφερε ότι «προς το παρόν δεν χρειαζόμαστε παράταση, καθώς εμείς όπως ξέρετε έχουμε πάρει ήδη δύο χρόνια παράταση έως το 2016, που αποφασίστηκε πριν από λίγους μήνες».

Το κενό

FOSPHOTOS/PANAYIOTIS TZAMAROS

«Σύμφωνα με τις δικές μας προβλέψεις θα έχουμε μία μικρή ανάπτυξη του χρόνου», τόνισε ο ΥΠΟΙΚ, Γιάννης Στουρνάρας.

Με βάση τις προβολές των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας για την προσεχή τριετία, που περιλαμβάνονται τόσο στο Μεσοπρόθεσμο, όσο και στην έκθεση της Κομισιόν, οι συνολικές δανειακές ανάγκες από το 2015 και μετά δύσκολα καλύπτονται χωρίς την προσφυγή στις αγορές, δεδομένου ότι αρχίζουν και περιορίζονται σημαντικά τα δανειακά κεφάλαια από το μηχανισμό.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα εκταμίευσης των επόμενων δόσεων από το μηχανισμό στήριξης, η Ελλάδα θα λάβει εντός του 2013 επιπλέον 11 δισ. ευρώ, πέραν των 18 δισ. ευρώ, που έλαβε μέχρι τώρα από τον Ιανουάριο εκ των οποίων, τα 7,2 δισ. ευρώ αφορούσαν στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Για το 2014 το προβλεπόμενο ποσό από το μηχανισμό είναι 17,5 δισ. ευρώ. Αυτό θα προέλθει κατά 8,6 δισ. ευρώ, από τον EFSF και κατά 8,9 δισ. ευρώ, από το ΔΝΤ. Σημαντικό είναι πως οι δόσεις από τον EFSF σταματούν το β’ εξάμηνο του 2014 και συνεχίζονται μετά μόνο του ΔΝΤ, μέχρι και το πρώτο τρίμηνο του 2016.
Πάντως το επόμενο έτος οι δανειακές ανάγκες θα είναι υψηλές, φτάνοντας στο ποσό των 33,6 δισ. ευρώ, καθώς για πληρωμές χρεολυσίων ομολόγων θα απαιτηθούν 24,9 δισ. ευρώ, ενώ σε 8,7 δισ. ευρώ, υπολογίζεται, (από το Μεσοπρόθεσμο) το έλλειμμα του προϋπολογισμού.
Οι δανειακές ανάγκες μειώνονται από τις εισπράξεις των αποκρατικοποιήσεων που υπολογίζονται σε 1,9 δισ. ευρώ και τις επιστροφές κερδών από την ΕΚΤ, ύψους 2,4 δισ. ευρώ, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα το ίδιο έτος προβλέπεται σε 4.471 εκατ. ευρώ.
Το 2015 οι υποχρεώσεις για πληρωμές χρεολυσίων υπολογίζονται στο ποσό των 16,1 δισ. ευρώ και το έλλειμμα κεντρικής κυβέρνησης θα ανέλθει σε 9,5 δισ. ευρώ. Οι εισπράξεις από αποκρατικοποιήσεις θα φτάσουν σε 2 δισ. ευρώ και το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί σε 3.692 εκατ. ευρώ. Τα δανειακά κεφάλαια είναι 7,2 δισ. ευρώ, και προέρχονται εξ ολοκλήρου από το ΔΝΤ.

Το 2016, τα χρεολύσια μειώνονται στο ποσό των 6,8 δισ. ευρώ, αλλά με την προσθήκη του ελλείμματος του προϋπολογισμού που υπολογίζεται σε 7,7 δισ. ευρώ, οι συνολικές υποχρεώσεις δανεισμού διαμορφώνονται στο ποσό των 14,5 δισ. ευρώ. Απομειώνονται κατά 2 δισ. ευρώ, με τα εκτιμώμενα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων, ενώ άγνωστη είναι η επίδραση από τις επιστροφές κερδών από την ΕΚΤ. Το πρωτογενές πλεόνασμα το ίδιο έτος εκτιμάται σε 6.350 εκατ. ευρώ, ενώ στο πρώτο τρίμηνο του έτους θα καταβληθεί και η τελευταία δόση από το δάνειο του ΔΝΤ, ενώ δεν υπάρχει προγραμματισμένος δανεισμός από τον EFSF.

Νεότερα το φθινόπωρο  
Το φθινόπωρο μετά τις γερμανικές εκλογές αναμένεται να αποκαλυφθεί το «μυστικό» της νέας παρέμβασης για τη μείωση του ελληνικού χρέους, που θα είναι η συμμετοχή στο «κούρεμα» και του επίσημου τομέα.
Στην απόφαση του περασμένου Νοεμβρίου όταν και εγκρίθηκε το νέο δανειακό πρόγραμμα της Ελλάδας και τέθηκαν οι νέοι στόχοι για την εξέλιξη του δημοσίου χρέους, ανακοινώθηκε ότι τα μέτρα που δημοσιοποιήθηκαν (επαναγορά ομολόγων, επιστροφές κερδών κ.λπ.) θα συμπληρωθούν με νέες παρεμβάσεις όταν η Ελλάδα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα. Πάντως η παρέμβαση ενδεχομένως να αφορά μεγαλύτερη μείωση των επιτοκίων ή και μεγαλύτερες επιστροφές κερδών από την ΕΚΤ, ενώ δυσκολότερη θα είναι μια απόφαση για άμεσο «κούρεμα» των δανείων των χωρών της ευρωζώνης.
Προβλέψεις και συναντήσεις
Σχετικά με τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ για τη συνέχιση της ύφεσης το 2014, ο υπουργός Οικονομικών, Γιάννης Στουρνάρας, απάντησε, πως «δεν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα στις εκτιμήσεις για την εξέλιξη των μεγεθών της οικονομίας, αλλά οι δικές μας προβλέψεις είναι καλύτερες γιατί ανταποκρίνονται καλύτερα στις πρόσφατες εξελίξεις».
Οι δηλώσεις έγιναν μετά τη συνάντηση με τον Γάλλο ομόλογό του, Πιέρ Μοσκοβισί, στη γαλλική πρωτεύουσα, στο περιθώριο της συνόδου του ΟΟΣΑ, στη διάρκεια της οποίας όπως δήλωσε, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από «θέματα που αφορούν την ελληνική οικονομία όπως οι αποκρατικοποιήσεις». Κατόπιν συναντήθηκε και με τον υπουργό Οικονομίας της Γερμανίας, Φίλιπ Ρέσλερ.
Σήμερα αναμένεται η έκθεση του ΔΝΤ

Σήμερα αναμένεται να εκδοθεί και η έκθεση του ΔΝΤ, που θα περιέχει την αξιολόγησή του για το ελληνικό πρόγραμμα αλλά το ενδιαφέρον επικεντρώνεται σε δύο ζητήματα:
* Στη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους, καθώς όπως τόνισαν και πρόσφατα στελέχη του, χωρίς νέες παρεμβάσεις, δεν θα είναι βιώσιμο, δηλαδή δεν θα μειωθεί στο 124% του ΑΕΠ το έτος 2020 και κάτω του 110% το έτος 2022, σύμφωνα με τους στόχους του υφιστάμενου προγράμματος. Οι «παρεμβάσεις» που ζητεί το ΔΝΤ είναι το «κούρεμα» των δανείων που έχει χορηγήσει ο επίσημος τομέας (OSI), αλλά εξαιρουμένων των δανείων του ΔΝΤ. Απομένουν δηλαδή τα δάνεια των χωρών της ευρωζώνης του EFSF και τα ομόλογα που κατέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι όποιες αποφάσεις, ωστόσο, θα ληφθούν το φθινόπωρο μετά τις γερμανικές εκλογές.
* Στο χρηματοδοτικό κενό που ενδεχομένως προκύψει για τα έτη 2015 -2016. Υπάρχουν δύο κατηγορίες «κενών». Το πρώτο είναι το δημοσιονομικό, το οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το εκτιμά σε 4,2 δισ. ευρώ, για τη συγκεκριμένη διετία, και απομένει και η νέα εκτίμηση του ΔΝΤ, που θα καλυφθεί με νέα δημοσιονομικά μέτρα. Το δεύτερο είναι το χρηματοδοτικό κενό, δηλαδή η διαφορά που διαφαίνεται να υπάρχει στην κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της Ελλάδας (αποπληρωμή χρεολυσίων και κάλυψη ελλείμματος προϋπολογισμού) για τη συγκεκριμένη διετία. Η Ε.Ε. στην τελευταία της έκθεση το υπολογίζει σε 2,8 δισ. ευρώ, αλλά απομένει και η εκτίμηση του ΔΝΤ, η οποία όπως αναφέρθηκε, θα γνωστοποιηθεί σήμερα.
ΠΑΝΟΣ Φ. ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr

Μνημόνιο & Τ.Κ - Μεσοπέλαγα ο ΝΧΑ

Οι αποφάσεις του Γιούρογκρουπ του Μαρτίου 2013  ήταν εξοντωτικές για το τραπεζικό μας σύστημα αλλά και για την Κυπριακή  οικονομία  γενικότερα. Πέραν από το κλείσιμο της Λαϊκής Τράπεζας, διακυβεύεται και η επιβίωση της Τράπεζας Κύπρου (ΤΚ). Κυβέρνηση και Κεντρική Τράπεζα ακόμη δεν κατάφεραν να βρουν ένα προσωρινό Διοικητικό Συμβούλιο που θα επιχειρήσει να εξυγιάνει την ΤΚ και να αποκαταστήσει τις τραπεζικές συναλλαγές για να λειτουργήσει υποφερτά η όποια οικονομία μας απέμεινε.

Tα προβλήματα ρευστότητας που εξακολουθούν να υπάρχουν στην Κύπρο λόγω του ότι παραμένουν οι έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίου μπορεί να μετατραπούν σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις για την κυπριακή οικονομία. Μπορεί να μην παρατηρείται ο αρχικός πανικός στις τράπεζες της Κύπρου, ωστόσο οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων οδηγούν σταδιακά την κυπριακή οικονομία σε κατάρρευση. Για να αντιληφθεί κανείς στην πράξη τα πραγματικά προβλήματα που υπάρχουν, αρκεί να σκεφτεί το εξής παράδειγμα για μια επιχείρηση π.χ ΑΒΓ Ltd. Π.χ η επιχείρηση αυτή έχει κατάθεση 1,1 εκατ. ευρώ στην Τ.Κ. Μετά το σχέδιο διάσωσης, έχει στη διάθεση της μόλις 100 χιλ. ευρώ, ενώ περί τις 375 χιλ. ευρώ θα δεσμευτούν σε μετοχές της τράπεζας, και άλλες  225 χιλ. θα είναι δεσμευμένες για πιθανή μελλοντική συμμετοχή στη διάσωση. Έτσι απομένουν περί τις 300 χιλ. ευρώ στη διάθεση της, οι οποίες και πάλι όμως εξακολουθούν να είναι δεσμευμένες.
Η επιχείρηση αυτή  όμως αντιμετωπίζει κι άλλα προβλήματα. Οι προμηθευτές της, οι οποίοι βλέποντας τι έχει συμβεί όλο αυτό το διάστημα στην Κύπρο, δεν την εμπιστεύονται πια και ζητούν τα χρήματα τους σε μετρητά. Όμως η εταιρεία μπορεί να κάνει συναλλαγές έως 20 χιλ. ευρώ, επομένως η διάθεση των 300 χιλ ευρώ είναι μόνο θεωρητική.
Συνοψίζοντας όλα αυτά τα προβλήματα στις συναλλαγές, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ακόμη και υγιείς επιχειρήσεις στην Κύπρο σύντομα μπορεί να καταλήξουν να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας, εάν συνεχιστούν οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων.
Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν Κυβέρνηση και Κεντρική Τράπεζα ακόμη ψάχνουν κάποιο προσωρινό ΔΣ που θα εξυγιάνει την ΤΚ και προχωρούν με βήματα χελώνας για την αναδιάρθρωση των αρχών του τραπεζικού κλάδου γενικότερα.

Οι παλιοί μέτοχοι των δύο μεγάλων τραπεζών έχουν χάσει πλέον τις μετοχές τους και νέοι μέτοχοι της Τράπεζας Κύπρου θα είναι όσοι διαθέτουν καταθέσεις πέραν των 100 χιλιάδων, 40% περίπου των  οποίων  θα κουρευτούν και θα μετατραπούν σε μετοχές.

Οι δύο μεγάλες τράπεζες πριν από τον Μάρτιο κατείχαν εντός της κυπριακής επικράτειας μερίδιο αγοράς περίπου 70%, αντίστοιχα  το δανειστικό τους χαρτοφυλάκιο ήταν κατά βάση εξασφαλισμένο με ακίνητη περιουσία των κυπρίων δανειοληπτών.  Από πληροφορίες που υπάρχουν περίπου 60% ων καταθέσεων κατά την ημέρα της απόφασης στις 15/3/2013 ανήκαν σε ξένους και κυρίως σε Ρώσους ολιγάρχες. Από τις καταθέσεις αυτές ποσά πέραν των 100 χιλ., το 40% περίπου θα κουρευτούν και θα  μετατραπούν σε μετοχές.

Με βάσει τα πιο πάνω, αντιλαμβάνεται κανείς ότι αν τα πράγματα προχωρήσουν όπως έχουν σχεδιαστεί, και εφ’ όσον η Τράπεζα Κύπρου, που θα αναλάβει και το χαρτοφυλάκιο της καλής Λαϊκής, μείνει ζωντανή, θα μετατραπεί σε μια υπερτράπεζα που θα ελέγχει πέραν του 60% του κυπριακού μεριδίου αγοράς.

Με βάσει τους πιο πάνω υπολογισμούς οι ξένοι έμμεσα θα ελέγχουν η/και θα κατέχουν  μέσω των νέων μετοχών της Τράπεζας Κύπρου ένα σημαντικό ποσοστό της ακίνητης ιδιοκτησίας στις ελεύθερες περιοχές που είναι ήδη υποθηκευμένη για δάνεια τα οποία έχουν ήδη συναφθεί.

Είναι γνωστή η δυσαρέσκεια των ξένων, των οποίων οι καταθέσεις έχουν κουρευτεί και εγκλωβιστεί λόγω των γνωστών περιορισμών και κανείς δεν γνωρίζει ποια θα είναι η αντίδραση τους μετά που θα πάρουν την κυριότητα των μετοχών της Τράπεζας Κύπρου. Δεδομένου ότι η κυπριακή οικονομία μπαίνει σε περίοδο βαθιάς ύφεσης λόγω τής σκληρής μνημονικής σύμβασης και της έλλειψη αναπτυξιακής προοπτικής, το πιο πιθανόν είναι ότι οι ξένοι κάτοχοι των μετοχών της ΤΚ θα προσπαθήσουν να πουλήσουν τις μετοχές τους προκειμένου να απεγκλωβιστούν. Ποίος αύριο θα ελέγξει σε ποίων τα χέρια θα καταλήξουν οι μετοχές των ξένων;, σε ποια funds και ποίοι θα κρύβονται πίσω από αυτά τα κεφάλαια; Τι θα γίνει αν πίσω από αυτά τα κεφάλαια κρύβονται τούρκικα συμφέροντα; Ποίος θα εμποδίσει οιονδήποτε ξένο να ελέγξει τις περιουσίες κυπρίων πολιτών που είναι υποθηκευμένες στην Τράπεζα Κύπρου μέσω των μετοχών, οι οποίες μετοχές, αναμένεται να έχουν μηδαμινή χρηματιστηριακή αξία λόγω της βαθιάς ύφεσης που αναμένεται να έχει η Κυπριακή οικονομία τα επόμενα χρόνια;

Μέσα από τις πρόνοιες του Μνημονίου που έχουμε ήδη συνάψει με την Τρόικα, μέσα σε διάστημα 2 περίπου ετών αν κάποιο δάνειο δεν εξυπηρετείται από κάποιο πολίτη η εταιρεία, η τράπεζα θα δικαιούται να εκποιεί την υποθηκευμένη περιουσία συμπεριλαμβανομένης και της πρώτης κατοικίας και αυτή η περιουσία θα ανήκει πλέον έμμεσα στους νέους μετόχους της Τράπεζας Κύπρου. Εύλογα μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι, αν οι μετοχές της ΤΚ θα έχουν, μετά την ολοκλήρωση της εξυγίανσης της, συνολική χρηματιστηριακή π.χ 2 με 3 δις, πόσο δύσκολο θα είναι για διάφορα τούρκικα Funds να πληρώσουν ένα τέτοιο ποσό για να ελέγξουν ακίνητη ιδιοκτησία πολλαπλάσιας αξίας;

Η Δανειακή Σύμβαση με την Τρόικα που έχει συμφωνηθεί από τους πρώην και νυν κυβερνώντες είναι αδιέξοδη και χωρίς καμιά αναπτυξιακή προοπτική με αποτέλεσμα να μπούμε σε ένα φαύλο κύκλο που δύσκολα θα μπορέσουμε να εξέλθουμε. Οι πολίτες των οποίων το εισόδημα θα μειώνεται η/και θα χάνουν την δουλειά τους θα αυξάνονται καθημερινά με γεωμετρική πρόοδο. Πώς θα μπορέσουν λοιπόν μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον να εξυπηρετήσουν τα δάνεια τους για να γλιτώσουν τις περιουσίες τους;  

Για αρκετά χρόνια τώρα, πρώην και νυν κεντρικοί τραπεζίτες και κυβερνώντες άφησαν το τραπεζικό σύστημα να λειτουργεί ανορθόδοξα και άπληστα. Προκειμένου να προσελκύσουμε σαν οικονομία ξένα και αγνώστου προέλευσης κεφάλαια, προσφέραμε πολύ ψηλά καταθετικά επιτόκια με αποτέλεσμα ξένοι κυρίως καταθέτες να θησαυρίζουν σε βάρος των κυπρίων δανειοληπτών που πλήρωναν για χρόνια τα πιο ψηλά επιτόκια από όλες τις χώρες της ευρωζώνης. Αυτό το στρεβλό τραπεζικό τοπίο, κανείς από το αμαρτωλό πολιτικοοικονομικό κατεστημένο δεν ήθελε να το αλλάξει γιατί απλά βόλευε τα συμφέροντα τους σε βάρος της οικονομίας και των κυπρίων δανειοληπτών. Βόλευε κυρίως κάποια μεγάλα δικηγορικά γραφεία πολιτικών και τραπεζίτες που όπως έχει ειπωθεί προωθούσαν μεταξύ άλλων και το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.

Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι το ποσό του κουρέματος των καταθέσεων αντιπροσωπεύει περίπου ένα ετήσιο 4% επιπλέον επιτόκιο, σε σχέση με αυτό που θα έπαιρναν οι καταθέτες αν είχαν τις καταθέσεις τους σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης και άρα μπορεί να λεχθεί ότι απώλεσαν με το κούρεμα περίπου το εισόδημα τους από τόκους για τα τελευταία 7 με 8  χρόνια και όχι το κεφάλαιο τους. Από την άλλη όμως, οι κύπριοι δανειολήπτες για τα δάνεια που συνήψαν την ίδια περίοδο, πλήρωναν κατά την ίδια περίοδο την αντίστοιχη πρόσθετη διαφορά του 4% στα δάνεια τους. Σαν αποτέλεσμα της συνεχούς  μείωσης του εισοδήματος τους δεν αναμένεται να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις δόσεις των δανείων τους και συνεπώς οι περιουσίες τους θα κινδυνεύουν άμεσα. Δεν πρέπει λοιπόν να σκεφτούμε για παράδειγμα την διαγραφή ανάλογου επιτοκίου π.χ 4%, πάνω σε βιώσιμα δάνεια, όσο δηλαδή απολάμβαναν οι καταθέτες τα τελευταία χρόνια; Δεν πρέπει να γίνει κάποια δίκαιη αναδιάρθρωση αυτών των δανείων για να μπορέσει το τραπεζικό σύστημα να λειτουργεί  και οι πολίτες να μπορούν να εξυπηρετούν τις δόσεις τους και να γλιτώσουν τις περιουσίες τους;  

Στο τέλος, τέλος, τι είναι η νήσος Κύπρος σαν κράτος; Δεν είναι οι πολίτες της και οι περιουσίες τους; Δεν πρέπει λοιπόν η νέα κυβέρνηση του Νίκου Χρυσάνθου* Αναστασιάδη (ΝΧΑ) να προστατεύσει τους πολίτες της Κύπρου και τις περιουσίες τους προκειμένου να διατηρηθούμε σαν κράτος; Τι προτίθεται να κάνει αυτή η κυβέρνηση έχει κάποιο σχέδιο; η πάει πάλι με πολιτικές του ‘’άρπα κόλα’’ όπως στο πρόσφατο Γιουροκρουπ. Ο ΝΧΑ ήταν για πολλούς σίγουρος πρόεδρος 10 περίπου μήνες πριν από τις εκλογές του Φεβρουαρίου 2013. Αφού υποτίθεται γνώριζε η όφειλε να γνωρίζει τα προβλήματα της οικονομίας, δεν έπρεπε αυτός ο ‘’ικανός και δυναμικός ηγέτης’’ να έχει ικανούς συνεργάτες που να δουλεύουν νυχθημερόν όλους αυτούς τους μήνες για να έχουν έτοιμα πλάνα Β και Γ και όχι ακόμη να ψάχνονται και να είναι κυριολεκτικά χαμένοι;

Κατά την άποψη μου οι πολιτικοί δεν μπορούν πλέον να δώσουν λύσεις στα σημερινά αδιέξοδα που οι ίδιοι μας οδήγησαν, γιατί πρέπει να πάρουν σκληρές αποφάσεις τις συνέπειες των οποίων πρέπει να αποδεχθούν οι πολίτες. Οι πολίτες όμως δεν είναι εύκολο να τις δεχθούν γιατί είναι προκατειλημμένοι και εξοργισμένοι με το πολιτικό σύστημα και το κομματικό κατεστημένο. Πιστεύω ότι τόσο ο ΝΧΑ όσο και ο προκάτοχος του αποδείχθηκαν αναξιόπιστοι και ανεπαρκέστατοι και δεν μπορούν να δώσουν λύση στην σημερινή χαοτική κατάσταση που βιώνουμε. Τα πράγματα εντός Μνημονίου θα είναι φρικτά δύσκολά και κατά την γνώμη μου μόνο μια νέα κυβέρνηση κοινής αποδοχής από ικανούς και έμπειρους τεχνοκράτες που δεν είχαν ανάμειξη στα κοινά τα τελευταία χρόνια μπορούν να μας βγάλουν από τα σημερινά τραγικά αδιέξοδα.

* Το Χρυσάνθου παραπέμπει στο ψευδώνυμο που χρησιμοποιούσε ο Νίκος Αναστασιάδης στις χρηματιστηριακές του συναλλαγές το 1999 για να θησαυρίζει σε βάρος των εξαπατημένων επενδυτών και να μην γίνεται αντιληπτός

Όμηρος Αλεξάνδρου

http://omirosalexandrou.blogspot.com

Στρος-Καν: Η Ελλάδα δεν έχει πρόβλημα χρέους

Ἀναρτήθηκε στὸ 24 Μαΐου 2013 ἀπὸ τὸν/τὴν filologos10

Γύρω από το πρόσωπό του υπάρχει πλέον ένας διεθνής… αστικός μύθος. Ο άνθρωπος που θα γινόταν Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, αλλά κατέληξε με χειροπέδες, λόγω της γνωστής περιπέτειας στο Sofitel της Νέας Υόρκης, είναι εκείνος που επί της ηγεσίας του στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ξεκίνησαν τα Μνημόνια στήριξης χωρών της ευρωζώνης με προβληματικές οικονομίες.

Στην Ελλάδα, στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία, το ΔΝΤ κατέφτασε ως το τελευταίο οχυρό πριν από την κατάρρευση, η εμπειρία όσων ακολούθησαν ωστόσο δείχνει ότι μάλλον επιδεινώθηκε η κρίση που θεωρητικά το Ταμείο θα βοηθούσε να ξεπεραστεί.

Ο Ντομινίκ Στρος-Καν αρχίζει πλέον σιγά-σιγά να αφήνει πίσω του εκείνες τις δύσκολες στιγμές. Και με την αυτογνωσία της μεγάλης, ιστορικής ευκαιρίας, που πέρασε και χάθηκε, αφηγείται πλέον τις απόψεις του για την κρίση που ταλαιπωρεί την ευρωζώνη, καθώς και τους τρόπους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην υπέρβασή της.

Μιλώντας στις εργασίες του Παγκοσμίου Συνεδρίου για την Καταπολέμηση της Κρίσης, στο Καζακστάν, ο Ντομινίκ Στρος-Καν ήταν αποκαλυπτικός: “Η Ευρώπη δεν έχει το καθαρό μυαλό και την προνοητικότητα να καταλήξει σε αποφάσεις πριν οδηγηθεί στον γκρεμό. Ούτε και σήμερα, μετά από όσα περάσαμε, υπάρχει η διάθεση για να παρθούν αποφάσεις που θα αντιμετωπίσουν τα πραγματικά προβλήματα της ευρωπαϊκής οικονομίας”, δήλωσε ο Στρος-Καν.

Και συνέχισε, αναφερόμενος και στην περίπτωση της Ελλάδας: “Το πρόβλημα της Ευρώπης δεν έχει να κάνει με το χρέος της. Έχει να κάνει με την ανταγωνιστικότητά της. Το χρέος είναι κάτι που αντιμετωπίζεται, σε χώρες όπως η Ελλάδα. Στην ανταγωνιστικότητα βρίσκεται το πραγματικό πρόβλημα, και η Ευρώπη δεν κάνει απολύτως τίποτα”.

Όσο για το που θα οδηγήσειθ αυτή η κατάσταση, ο άλλοτε Γενικός Διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου ήταν απολύτως απαισιόδοξος: “Σε κοινωνική αστάθεια. Σε αναταραχές. Ακόμη και σε έλλειμμα Δημοκρατίας”, κατέληξε ο Ντομινίκ Στρος-Καν.

ysterografa.gr

«Με την Ελλάδα μπορούσαν να ανατινάξουν το ευρώ»«Με την Ελλάδα μπορούσαν να ανατινάξουν το ευρώ»

Ο Γερμανός χρηματιστής Ντιρκ Μίλερ στο βιβλίο του διακρίνει στην κρίση του ευρώ ένα πεδίο σύγκρουσης αμερικανικών και ευρωπαϊκών συμφερόντων και κάνει λόγο για στοχευμένες επιθέσεις εναντίον της Ευρώπης από τις ΗΠΑ.

«Showdown» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του Ντιρκ Μίλερ ή „Mr Dax“, όπως αποκαλούν στη Γερμανία τον «γκουρού» του χρηματιστηρίου. Θέμα του, η «ευρωκρίση», όχι όμως από την οπτική γωνία των αγορών, όπως θα ανέμενε κανείς από έναν χρηματιστή, αλλά το πρόβλημα του ευρώ στα γεωπολιτικά του συμφραζόμενα. Το «Showdown» είναι ένα πολιτικό βιβλίο με οικονομικές αναφορές. Και όπως υπογραμμίζει ο Ντιρκ Μίλερ σε συνέντευξή του προς την Deutsche Welle:

«Η μεγάλη γεωστρατηγική πολιτική έχει στενή σχέση και με τις κεφαλαιαγορές. Εάν θεωρήσουμε τις κεφαλαιαγορές από την οπτική γωνία μόνο της οικονομίας, τότε πολλές κινήσεις των κεφαλαιαγορών παραμένουν ανεξήγητες. Εάν όμως προσθέσουμε στην παρατήρησή μας τα γεωστρατηγικά και πολιτικά συμφέροντα, τότε οι εξελίξεις που παρακολουθούμε αποκτούν νόημα. Συνιστά υπεραπλούστευση να παρακολουθούμε μόνο τα στοιχεία και τους αριθμούς, διότι έτσι παραβλέπουμε τα γεωπολιτικά συμφέροντα, τα οποία προωθούν μεγάλες επιχειρήσεις και κράτη προκειμένου να ενισχύσουν την εξουσία τους. Το ένα δεν είναι ανεξάρτητο από το άλλο και όταν αρχίσει κανείς να βλέπει και το παρασκήνιο τότε συνηθίζει να παρακολουθεί με προσοχή και τις δύο κινήσεις».

Το ευρώ απειλούσε την κυριαρχία του δολαρίου

Ο Ντιρκ Μίλερ διακρίνει στην κρίση του ευρώ ένα πεδίο σύγκρουσης αμερικανικών και ευρωπαϊκών συμφερόντων. Κάνει λόγο μάλιστα για στοχευμένες επιθέσεις εναντίον της Ευρώπης από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο χρηματιστής θεμελιώνει την άποψή του επικαλούμενος το γεγονός ότι από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας το ευρώ απειλούσε την παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου, το οποίο αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες, όπως την φούσκα των ακινήτων στις ΗΠΑ. Πολλοί ειδικοί, μεταξύ των οποίων και νομπελίστες οικονομολόγοι, διετύπωσαν τότε την άποψη ότι σε πέντε ή δέκα χρόνια το ευρώ θα έχει αντικαταστήσει το δολάριο ως νόμισμα αναφοράς στον πλανήτη, υπενθυμίζει ο Ντιρκ Μίλερ. «Γνωρίζοντας τη ζωτική σημασία που έχει για τις ΗΠΑ να παραμείνει το δολάριο παγκόσμιο νόμισμα, τίθεται το ερώτημα: τι είναι πιο ρεαλιστικό, vα παρακολουθεί άπρακτη η Αμερική τη διαδικασία διαδοχής του δολαρίου από το ευρώ στην παγκόσμια οικονομία ή να κάνει κάτι για να την αποτρέψει; Η απάντηση είναι εύκολο να δοθεί. Ωστόσο τα προβλήματα του ευρώ οφείλονται στο ίδιο. Πρόκειται για μια ελαττωματική κατασκευή εξαρχής. Για περίπου 10 χρόνια όμως λειτουργούσε, απλά προκαλούσε ενίοτε κάποιες εντάσεις. Το γεγονός ότι αυτές οι εντάσεις οδηγήθηκαν σε έκρηξη, οφείλεται σε στοχευμένες επιθέσεις, από τους οίκους αξιολόγησης, σε στοχευμένες αναλύσεις από άλλα ινστιτούτα αλλά και σε νομισματικές επιθέσεις. Αυτό το είδαμε ιδιαίτερα μετά το 2008. Το 2010 κορυφώθηκαν οι επιθέσεις και τότε ήταν η Ελλάδα η χώρα κλειδί. Η Ελλάδα ήταν η χώρα, με την οποία μπορούσαν να ανατινάξουν το ευρώ», υποστηρίζει ο Γερμανός μπρόκερ.

Πρόσβαση στους ελληνικούς υδρογονάνθρακες

Η Ελλάδα ήταν η αχίλλειος πτέρνα του ευρώ, εξηγεί ο Ντιρκ Μίλερ, προσθέτοντας ότι σε αυτό συντέλεσαν πολλοί λόγοι. «Από τη μία πλευρά υπήρχε η ανάγκη να „φρενάρουν“ το ευρώ, ενώ από την άλλη πλευρά ήθελαν πρόσβαση στους ελληνικούς υδρογονάνθρακες και αυτό ήταν πάρα πολύ δύσκολο με πρωθυπουργό τον Καραμανλή, ο οποίος αντιμετώπιζε με συμπάθεια τον Πούτιν και τη Ρωσία».

Ο Γερμανός αναλυτής υποστηρίζει ότι υπήρχε στοχευμένη αποσταθεροποίηση της Ελλάδας στο διάστημα 2008-2009. Αναφέρεται σε σχετική έκθεση των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών που πιστοποιούν ότι ήταν σε εξέλιξη σχέδιο αποσταθεροποίησης και με το οποίο ασχολείται η ελληνική δικαιοσύνη.

Ο συγγραφέας του βιβλίου θεωρεί ανεξήγητη την παθητική στάση που τήρησαν οι Ευρωπαίοι σε αυτή τη «σύγκρουση». Και αυτό ισχύει τόσο για το Παρίσι όσο και για το Βερολίνο.

Όλα ξεκίνησαν με την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Παπανδρέου

Πάντως με την ανάληψη της εξουσίας από τον Παπανδρέου έγινε η έκρηξη του ελληνικού βαρελιού, υποστηρίζει ο Ντιρκ Μίλερ παραπέμποντας στην αυτοκαταγγελία για το δημοσιονομικό έλλειμμα. «Ήταν ο επί των Οικονομικών υπουργός του που 14 ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του κατήγγειλε στις Βρυξέλλες ότι το έλλειμμα είναι μεγαλύτερο και στην ουσία έριξε την Ελλάδα στην κόψη του μαχαιριού… Αυτό ήταν που ενεργοποίησε όλους τους μηχανισμούς ενάντια στην Ελλάδα. Και όλα αυτά έγιναν με την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Παπανδρέου».

Στο βιβλίο του ο Γερμανός αναλυτής υιοθετεί την άποψη «ότι ο Παπανδρέου ήταν η εκτελεστική μαριονέτα των ΗΠΑ και αποστολή του ήταν με κάθε τρόπο να επιφέρει τη ρήξη στις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρώπη». Θεωρεί ανεξήγητη την απόφαση του πρώην πρωθυπουργού να προαναγγείλει δημοψήφισμα για την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη: «Θα πρέπει να τεθεί το ερώτημα, τι ρόλο έπαιξε ο Παπανδρέου. Για λογαριασμό ποιου έδρασε;» Ο Παπανδρέου και οι άνθρωποί του «έκαναν ό,τι πέρναγε από το χέρι τους για να στρέψουν την Ευρώπη και την Γερμανία εναντίον τους», γράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του ο Μίλερ.

Διαμάχη Μέρκελ-Σόιμπλε για το ΔΝΤ

Ο Γερμανός μπρόκερ αναφέρεται και στις διαφωνίες που σημειώθηκαν το 2010 μεταξύ Μέρκελ και Σόιμπλε για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας. «Ο υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε τάχθηκε το 2010 κατά της συμμετοχής του ΔΝΤ, καθώς φοβόταν την αύξηση της επιρροής των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Παρά ταύτα επικράτησε η άποψη της Μέρκελ και έτσι εντάχθηκε και το ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Ακόμη δεν έχω καταλάβει γιατί», επισημαίνει ο Ντιρκ Μίλερ.

Τέλος, ο Γερμανός χρηματιστής υποστηρίζει ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη πλήττει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της. Εκτιμά ότι οι ελληνικές εξαγωγές και ο τουρισμός θα είχαν πολύ καλύτερη πορεία με ένα εθνικό νόμισμα.

Σταμάτης Ασημένιος
Υπεύθ. Σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης

Πηγή: www.dw.de

Ιρλανδία: Το νέο «ρωσικό υπεράκτιο νησί»

20 Μαΐου 2013 Ντμίτρι Μπουτρίν, Kommersant

Η Ιρλανδία, μια χώρα σε μεγάλη κρίση, ξεπέρασε την Κύπρο στη μη-τραπεζική χρηματοδότηση του ρωσικού επιχειρείν για το 2012. Αυτό οφείλεται στο “σκιώδες τραπεζικό σύστημα” της Βρετανίας, από το οποίο είναι εξαρτημένη η Ιρλανδία.

Πηγή: Alamy

Οι εταιρίες με έδρα την Ιρλανδία, πήραν αναπάντεχα το προβάδισμα στη μη-τραπεζική χρηματοδότηση του επιχειρηματικού τομέα στη Ρωσία, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας για το 2012. Προφανώς, η ροή των δανείων συνολικής αξίας 8,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Ιρλανδία, μια χώρα που βρίσκεται σε κρίση, εξασφαλίστηκε από την αλλαγή των σχημάτων εταιρικής χρηματοδότησης των ρωσικών εταιρειών χόλντινγκ μέσω της Μεγάλης Βρετανίας.

Διαβάστε περισσότερα: ΚΥΠΡΟΣ

Η έκθεση της Τράπεζας της Ρωσίας με τίτλο «Η διαμόρφωση του εξωτερικού χρέους των μη τραπεζικών εταιρειών της Ρωσίας για το έτος 2012», που δημοσιεύθηκε στις 14 Μαΐου 2013, περιέχει εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες σχετικά με τις μεταβολές στα σχήματα της μη-τραπεζικής χρηματοδότησης από μεγάλες επιχειρήσεις, ανά χώρα προέλευσης. Οι εταιρείες, με έδρα την Ιρλανδία, παρείχαν το 2012 σε ρωσικές εταιρίες και σε νοικοκυριά, δάνεια ύψους 12,4 δισ. δολαρίων. Έτσι, η Ιρλανδία, έτσι έγινε η τέταρτη μεγαλύτερη πιστώτρια χώρα του μη-χρηματοπιστωτικού τομέα στη Ρωσία (συμπεριλαμβανομένων και των συναλλαγών για άμεσες επενδύσεις). Ο όγκος της αποπληρωμής των υφιστάμενων δανείων ανήλθε σε 3,6 δισ. δολάρια. Η χώρα, που από το 2009 λόγω της πτώχευσης ορισμένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων της, λαμβάνει βοήθεια από την ΕΕ, όπως και η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Κύπρος, είχε ισοζύγιο συναλλαγών (παροχής και αποπληρωμής δανείων) προς τις εταιρείες με έδρα στη Ρωσία, της τάξης των 8,8 δισ. Δολαρίων.

Βρετανία, Κύπρος

Το ποσό αυτό, είναι κατά πολύ υψηλότερο από τις τρεις κύριες χώρες που χρηματοδοτούν τις ρωσικές εταιρείες. Η Μεγάλη Βρετανία, η Κύπρος και το Λουξεμβούργο είχαν θετικό ισοζύγιο συναλλαγών από 6,4 δισεκατομμύρια δολάρια έκαστη. Σημειώνεται, ότι η Ιρλανδία από το 2009, είναι μία από τις χώρες στις οποίες οι ρωσικές εξαγωγικές εταιρείες κινούνται δραστήρια μέσω σύνθετων σχημάτων κίνησης των κεφαλαίων από και προς τη Ρωσία. Το 2007, οι ιρλανδικές δομές είχαν δανείσει σε ρωσικές επιχειρήσεις 5,5 δισ. δολάρια, το 2008 – 4,8 δισ. και το 2011 (μετά από μια περίοδο οριακά ισοσκελισμένου ισοζυγίου δανειοδότησης – αποπληρωμής για την περίοδο 2009-2010), το ποσό ανήλθε σε 7,9 δισ. δολάρια. Η Ιρλανδία, ξεπερνά σε αυτό τον τομέα σε μέγεθος συναλλαγών, όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές «υπερδυνάμεις», όπως την Ελβετία, την Αυστρία, την Γαλλία, την Ολλανδία και τη Γερμανία.

Σκιώδες τραπεζικό σύστημα

Στη Ρωσία, σε αντίθεση με τις παραπάνω χώρες, είναι σχεδόν άγνωστα τα συγκεκριμένα παραδείγματα εταιρικών σχημάτων. Οι λιγοστές γνωστές ρωσικές δομές που λειτουργούν (όπως επενδυτές συνδεδεμένοι με την «Russian Technologies» στον τομέα της φαρμακευτικής, αεροπορικές εταιρείες που λειτουργούν τον στόλο τους με συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing), επενδυτές στον τομέα της τεχνολογίας πληροφορικής) δεν αρκούν για να εξηγηθεί το φαινόμενο. Ίσως αυτό είναι συνέπεια των αλλαγών στα σχήματα της κίνησης κεφαλαίου της Ρωσίας μέσω της Μεγάλης Βρετανίας. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα της «γηραιάς Αλβιόνας», είναι στενά συνδεδεμένο με το ιρλανδικό. Αυτό που συμβαίνει σήμερα, απεικονίζει την έκταση της συμμετοχής της Ρωσίας στο παγκόσμιο σύστημα του «σκιώδους τραπεζικού συστήματος», τη ρύθμιση του οποίου συζητάει η Ρωσία στο πλαίσιο της προεδρίας της στη G20.

Το πρωτότυπο άρθρο βρίσκεται στο kommersant.ru

Τι συμβαίνει με τον χρυσό;

Ἀναρτήθηκε στὸ 18 Μαΐου 2013 ἀπὸ τὸν/τὴν filologos10

Γράφει ο Δημήτρης Καζάκης

Είναι γνωστό ότι υπάρχει μεγάλη κινητικότητα με τον χρυσό σε παγκόσμιο επίπεδο. Η εκτίναξη σε ιστορικά υψηλά επίπεδα της τιμής του χρυσού αποτελεί ένα σοβαρό σύμπτωμα της παγκόσμιας κρίσης. Επειδή ο χρυσός συνιστά καταφύγιο για ιδιώτες επενδυτές και κράτη σε συνθήκες όπου η παγκόσμια οικονομία και οι διεθνείς αγορές βρίσκονται σε εξαιρετικά εύθραυστη και ρευστή κατάσταση, όπως συμβαίνει σήμερα, το να παρακολουθεί κανείς τις μεταβολές στην κίνηση του αποτελεί έναν από τους πιο ασφαλείς δείκτες για την γενική κατεύθυνση των πραγμάτων

Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση για το Πρώτο Τρίμηνο του 2013 που εκδίδει το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού σχετικά με την ζήτηση και την προσφορά χρυσού παγκόσμια, εμφανίζονται τα εξής αντιφατικά δεδομένα: Αφενός, η συνολική ζήτηση χρυσού παγκόσμια έπεσε κατά 13% το πρώτο τρίμηνο του 2013 φτάνοντας τους 963 μετρικούς τόνους, στο χαμηλότερο σημείο τα τελευταία τρία χρόνια. Αφετέρου, η ζήτηση χρυσού για την αγορά κοσμημάτων, αλλά και από τις κεντρικές τράπεζες για νομίσματα και πλάκες χρυσού, συνέχισε να αυξάνει ραγδαία. 

Η σημαντική αυτή πτώση στην ζήτηση χρυσού οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην πτώση σε Διαπραγματεύσιμα Αμοιβαία Κεφάλαια (ETF). Αυτά τα εργαλεία επενδύσεων, τα οποία εκδίδουν χρεόγραφα που υποστηρίζονται από φυσικό μέταλλο, έχουν αποδειχθεί ένας δημοφιλής τρόπος για να κερδοσκοπήσει κανείς με την τιμή του χρυσού από την έναρξη της οικονομικής κρίσης. Ο τύπος όμως αυτός των επενδύσεων είδε εκροές ρεκόρ κατά το πρώτο τρίμηνο του 2013.

Σύμφωνα με την έκθεση τα ETF είδαν καθαρή εκροή της τάξης των 177 μετρικών τόνων χρυσού το πρώτο τρίμηνο του 2013. Η ρευστοποίηση απέδωσε 9,3 τρις δολάρια στους κατόχους αυτών των επενδυτικών εργαλείων. Η εκροή αυτή αντιστάθμισε την συνεχιζόμενη ζήτηση για χρυσά νομίσματα και πλάκες χρυσού ως μορφή ιδιωτικής επένδυσης, η οποία εμφάνισε εισροή της τάξης των 378 μετρικούς τόνους χρυσού και αξίας 19,8 τρις δολαρίων. Σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2012 η ζήτηση επενδυτών για χρυσά νομίσματα και πλάκες χρυσού αυξήθηκε κατά 10% με όρους φυσικού μετάλλου και 6% με όρους αξίας.

Ωστόσο, η πτώση της ζήτησης για ETF οδήγησε την συνολική ζήτηση επενδυτών σε χρυσό στα 201 μετρικούς τόνους το πρώτο τρίμηνο του 2013, έναντι 396 μετρικούς τόνους πέρυσι. Μείωση σε ετήσια βάση της τάξης του 49%. Σε αξιακούς όρους η ζήτηση επενδυτών για χρυσό έφτασε το πρώτο τρίμηνο του 2013 σε 10,5 τρις δολάρια, έναντι 21,5 δις δολάρια ένα χρόνο νωρίτερα. Συνολική μείωση κατά 51%.

Η πτώση αυτή είναι που οδήγησε και στην πτώση της τιμής του χρυσού παγκόσμια. Μέχρι στιγμής η τιμή του χρυσού ανά ουγγιά παγκόσμια μέσα στο 2013 σημειώνει πτώση της τάξης του 17,2%. Είναι η πρώτη χρονιά από το 2004 που σε ετήσια βάση ο χρυσός ανά ουγγιά σε δολάρια σημειώνει συνεχιζόμενη πτώση.

Η πτώση αυτή οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στην υποχώρηση των ETF, δηλαδή σε μαζική ρευστοποίηση τίτλων σε χρυσό που ξεκίνησε στην Νέα Υόρκη ήδη από το 4^ο τρίμηνο του 2012. Η ρευστοποίηση αυτή πυροδότησε επίσης κι ένα εξελισσόμενο ακόμη παιχνίδι «ανοιχτής πώλησης» τίτλων χρυσού, που σπρώχνει διαρκώς και πιο κάτω την τιμή του χρυσού παγκόσμια. Η ρευστοποίηση ήταν αναμενόμενη όταν οι επενδύσεις σε τίτλους χρυσού (ETF) μέσα στο 2012 παρουσίασαν εκπληκτική άνοδο της τάξης του 51% σε σχέση με το 2011, αν και το 4^ο τρίμηνο του 2012 σημείωσαν πτώση της τάξης του 16% συγκρινόμενη η ζήτηση αυτή με το ιστορικά υψηλό που σημειώθηκε το 3^οτρίμηνο του 2012.

Για να έχουμε μια σαφή εικόνα της αγοράς αυτών των επενδυτικών εργαλείων θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας τα εξής: Το 2003 οι τόνοι χρυσού που αντιστοιχούσαν σε τίτλους χρυσού (ETF) ήταν ελάχιστοι. Μόλις το 2006 ξεπέρασαν τους 500 τόνους χρυσού. Το 2012 έφτασαν στους 2.678 τόνους χρυσού. Στο πρώτο τρίμηνο του 2013 σημείωσαν μείωση κατά 177 τόνους χρυσού, ή κατά 7% των συνολικών διαθεσίμων τόνων χρυσού σε τίτλους ETF παγκόσμια. Από τους 2.500 και τόνους χρυσού που παραμένουν σε τίτλους στα χέρια επενδυτών, οι 1.500 τόνοι βρίσκονται στις ΗΠΑ και περίπου 860 τόνοι στην Ευρώπη. Το συνολικό τονάζ χρυσού που αντιστοιχεί σε τίτλους χρυσού (ETF) δεν είναι παραπάνω από το 1% του συνολικού διαθέσιμου χρυσού σε φυσικό μέταλλο παγκόσμια.

Το παιχνίδι αυτό με τους τίτλους χρυσού που μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2013 απέφερε 9,3 τρις δολάρια, δημιουργεί ταυτόχρονα κατάλληλες συνθήκες για επαναγορά χρυσού και τίτλων χρυσού σε παγκόσμιο επίπεδο μόλις οι πιέσεις της κερδοσκοπίας εξασθενήσουν. Μόλις η τιμή μειωθεί αρκετά η ζήτηση θα αρχίσει πάλι να καλπάζει. Ιδίως όταν από τον Σεπτέμβρη και μετά θα φανούν ακόμη πιο έντονα τα σημάδια της ύφεσης στις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη.

Τα υπόλοιπα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης για το 1^ο τρίμηνο του 2013 είναι τα εξής:

• Η συνολική ζήτηση στην Κίνα ανήλθε σε 294 τόνους χρυσού κατά το πρώτο τρίμηνο, αύξηση της τάξης του 20% σε σχέση με το ίδιο τρίμηνο του περασμένου έτους. Από αυτό το ποσοστό, η ζήτηση για κοσμήματα για το τρίμηνο ήταν ένα 185 τόνους που αποτελεί ρεκόρ και σηματοδοτεί έως και 19% σε σχέση με πέρυσι, ενώ για πλάκες χρυσού και κέρματα επένδυσης η ζήτηση ανήλθε σε 110 τόνους, σημειώνοντας αύξηση κατά 22% από πέρυσι.

• Η ινδική αγορά κατέδειξε επίσης τη συνεχιζόμενη όρεξη για χρυσό. Η συνολική ζήτηση ήταν 257 τόνους, μέχρι 27% αύξηση σε σχέση με το ίδιο τρίμηνο του περασμένου έτους. Οι επενδύσεις σε χρυσό ήταν μέχρι 52% αυξημένες, ενώ τα κοσμήματα παρουσίασαν μέχρι 15% άνοδο σε σχέση με το 1^ο τρίμηνο πέρυσι.

• Το 1ο τρίμηνο του 2013 ήταν το έβδομο συνεχόμενο τρίμηνο κατά το οποίο οι κεντρικές τράπεζες απέκτησαν πάνω από 100 τόνων χρυσού ως αποθεματικό και το ένατο συνεχόμενο τρίμηνο όπου οι κεντρικές τράπεζες ήταν καθαροί αγοραστές, δεδομένου ότι διαφοροποιούν τα χαρτοφυλάκιά τους. Οι κεντρικές τράπεζες έκαναν καθαρές αγορές της τάξης 109 τόνων το 1ο τρίμηνο του 2013, παρόλο που το ποσοστό ήταν 5% χαμηλότερο από τις αγορές πριν από ένα χρόνο.

Επίσης, η πτώση της τιμής του χρυσού ανά ουγγιά λόγω της κερδοσκοπικής χειραγώγησης των επενδύσεων σε ETF, έδωσε την ευκαιρία και ενισχύθηκε η ζήτηση για χρυσά νομίσματα και πλάκες χρυσού στο 1^ο τρίμηνο του 2013. Έτσι η ζήτηση αυτή έφτασε τους 378 τόνους χρυσού έναντι 343 τόνους το 1^ο τρίμηνο πέρυσι. Η αύξηση της ζήτησης προήλθε κατά κύριο λόγο από την Ινδία, όπου από 64 τόνους χρυσού η ζήτηση για επενδύσεις σε κέρματα και πλάκες χρυσού το 1^ο τρίμηνο πέρυσι ανήλθε φέτος στους 97 τόνους. Στην Κίνα η ζήτηση για επενδύσεις σε κέρματα και πλάκες χρυσού αυξήθηκε από 92 τόνους χρυσού πέρυσι σε 112 τόνους φέτος. Άλμα σημείωσε η ζήτηση για επενδύσεις σε κέρματα και πλάκες χρυσού στις ΗΠΑ, όπου από 14 τόνους χρυσού πέρυσι ανήλθε στους 20 τόνους φέτος.

Η περαιτέρω πτώση της τιμής του χρυσού σε συνδυασμό με την αυξανόμενη αστάθεια στην παγκόσμια οικονομία, λειτουργούν σαν καμπανάκι για πολλούς επενδυτές ότι ήρθε η ώρα για αγορά νομισμάτων και πλακών χρυσού. Η τάση αυτή είναι σίγουρο ότι μέσα στο έτος θα εξισορροπήσει την ρευστοποίηση των ETF κι έτσι ένας νέος γύρος ανόδου της τιμής του χρυσού θα ξεκινήσει. Ίσως προς τα τέλη του έτους.

Το πιο σημαντικό όμως παραμένει το γεγονός ότι οι κεντρικές τράπεζες συνεχίζουν να αγοράζουν χρυσό σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν τα αποθεματικά τους. Αν και το δολάριο εξακολουθεί να είναι το κύριο αποθεματικό νόμισμα παγκόσμια, η μακροχρόνια κυριαρχία του είναι λιγότερο βέβαιη σήμερα. Το ίδιο συμβαίνει και με το ευρώ που συνιστά το δεύτερο σε σημασία αποθεματικό νόμισμα παγκόσμια. Σε απάντηση, οι κεντρικές τράπεζες, προβαίνουν σε μείωση των αποθεματικών τους σε δολάρια και ευρώ, αυξάνοντας παράλληλα τις αγορές των παραδοσιακών στοιχείων, όπως ο χρυσός και γιεν Ιαπωνίας και των νέων εναλλακτικών λύσεων, όπως το γουάν Κίνας.

Τα επίσημα συναλλαγματικά αποθέματα στις κεντρικές τράπεζες παγκόσμια έχουν αυξηθεί από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2000 σε πάνω από 12 τρισεκατομμύρια δολαρίου το 2012. Κατά την ίδια περίοδο των δώδεκα ετών τα στοιχεία δείχνουν σημαντικές μετατοπίσεις μακριά από το δολάριο ΗΠΑ και τώρα τελευταία και από το ευρώ, ενώ το μερίδιο των “λοιπών” νομισμάτων στη σύνθεση των αποθεματικών έχει τριπλασιαστεί σε απόλυτους όρους από το 2008.

Ο χρυσός έχει μια μακρά ιστορία ως αποθεματικό περιουσιακό στοιχείο για τις κεντρικές τράπεζες, και ως εκ τούτου θεωρείται ένα παραδοσιακό καταφύγιο ασφαλείας. Ο χρυσός είναι στατιστικά ασυσχέτιστος με τα άλλα παραδοσιακά αποθεματικά και τις νέες εναλλακτικές λύσεις, καθιστώντας τον ένα από τα πιο σημαντικά περιουσιακά στοιχεία για τη διαφοροποίηση από το αμερικανικό δολάριο και το ευρώ. Σύμφωνα με αυτή την τάση, η αγορά χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2012 βρέθηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 1964.

Η τάση ανόδου των αποθεματικών σε χρυσό από τις κεντρικές τράπεζες είναι καθαρά προϊόν της παγκόσμιας κρίσης και κυρίως της συνεχιζόμενης κρίσης ρευστότητας. Το 2010 αυξάνουν για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία τα αποθεματικά τους σε χρυσό κατά 77 τόνους συνολικά. Το 2011 αυξάνουν τα αποθεματικά τους κατά 457 τόνους. Το 2012 αύξησαν τα αποθεματικά τους κατά 533 τόνους. Ενώ το 1^ο τρίμηνο του 2013 συνεχίζουν να τα αυξάνουν κατά 109 τόνους. Η αύξηση αυτή των αποθεματικών σε χρυσό από τις κεντρικές τράπεζες υποδηλώνει τρομακτικές ανατροπές στις νομισματικές ισορροπίες παγκόσμια με επίκεντρο τα δυο κύρια αποθεματικά νομίσματα το δολάριο και το ευρώ, αλλά και μια δραματική επιδείνωση της παγκόσμιας αστάθειας που περιλαμβάνει έως και την ένταση περιφερειακών συγκρούσεων.

Οι δέκα μεγαλύτεροι κάτοχοι αποθεματικού χρυσού το 1^ο τρίμηνο του 2013 είναι οι εξής:

1. ΗΠΑ με αποθεματικό 8.134 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 76% των αποθεματικών τους.
2. Γερμανία με αποθεματικό 3.392 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 72% των αποθεματικών της.
3. ΔΝΤ με αποθεματικό 2.814 τόνους χρυσού.
4. Ιταλία με αποθεματικό 2.452 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 72% των αποθεματικών της.
5. Γαλλία με αποθεματικό 2.435 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 72% των αποθεματικών της.
6. Κίνα με αποθεματικό 1.054 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 2% των αποθεματικών της.
7. Ελβετία με αποθεματικό 1.040 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 10% των αποθεματικών της.
8. Ρωσία με αποθεματικό 982 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 10% των αποθεματικών της.
9. Ιαπωνία με αποθεματικό 765 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 3% των αποθεματικών της.
10. Ολλανδία με 613 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 59% των αποθεματικών της.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βρίσκεται στην 12^η θέση με 502 τόνους χρυσού που αντιστοιχούν στο 33% των αποθεματικών της.

Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος καθαρός αγοραστής χρυσού στην Ευρώπη γενικά. Οι αγορές της επικεντρώνονται σε νομισματικό χρυσό και σε πλάκες χρυσού. Το 12μηνο που έληξε το 1^ο τρίμηνο του 2012 αγόρασε 143 τόνους χρυσού σε πλάκες και κέρματα αξίας 7,7 τρις δολάρια. Ενώ το δωδεκάμηνο που έληξε το 1^ο τρίμηνο του 2013 αγόρασε 107 τόνους χρυσού σε πλάκες και κέρματα αξίας 5,7 τρις δολάρια. Το φαινόμενο αυτό στην ουσία του είναι ακόμη μια πλευρά της συγκέντρωσης πλούτου στην Γερμανία που συμβαίνει αυτή την στιγμή σε βάρος όλης της υπόλοιπης Ευρώπης και κατά κύριο λόγο των χωρών του ευρώ που βρίσκονται ήδη υπό την αποικιοκρατία της. Με τον τρόπο αυτό η Γερμανία ελπίζει να αντέξει τις πιέσεις της κρίσης και να κρατήσει το παγκόσμιο εκτόπισμά της σαν οικονομία. Έστω κι αν χρειαστεί να σακατέψει, να αφομοιώσει και να λεηλατήσει όλες τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης.

Σχόλιο της Ημέρας, 17/5/2013

Βρυξέλλες: Αποτυχημένο το πρόγραμμα της τρόικας για την Ελλάδα

Ἀναρτήθηκε στὸ 17 Μαΐου 2013 ἀπὸ τὸν/τὴν filologos10

Στο συμπέρασμα ότι το ελληνικό πρόγραμμα προσαρμογής αποδείχθηκε λιγότερο επιτυχημένο από αυτό της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, καταλήγει μελέτη της γνωστής «Δεξαμενής Σκέψης» των Βρυξελλών, Bruegel, η οποία δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, υπό τον τίτλο «Μια πρώτη αξιολόγηση για τη βοήθεια της ΕΕ και του ΔΝΤ προς τις χώρες της ευρωζώνης».

Το Bruegel καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι πρόωρες εκτιμήσεις της τρόικας σχετικά με την ικανότητα της ελληνικής οικονομίας να προσαρμοστεί, αποδείχθηκαν αισιόδοξες. Αντίθετα, οι παραδοχές της τρόικας στην περίπτωση της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας αποδείχθηκαν πιο ρεαλιστικές και η επιστροφή των χωρών αυτών στις αγορές είναι εφικτή.

Σύμφωνα με το Bruegel, ένα «υπεραπλουστευμένο» συμπέρασμα όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων προσαρμογής είναι ότι το ιρλανδικό πρόγραμμα φαίνεται πετυχημένο, καθώς εκτιμάται ότι η χώρα βρίσκεται στον σωστό δρόμο για να εξέλθει από το τριετές πρόγραμμα και σταδιακά ανακτά την πρόσβασή της στις αγορές, παρότι υπάρχουν ορισμένοι κίνδυνοι. Όσον αφορά την Πορτογαλία, το Bruegel εκτιμά ότι η επιτυχία του προγράμματος δεν είναι εγγυημένη, καθώς η οικονομία τής χώρας παραμένει διαρθρωτικά αδύναμη και ευάλωτη. Όσον αφορά, όμως το ελληνικό πρόγραμμα, το Bruegel θεωρεί ότι ήταν αποτυχημένο.

Ειδικότερα, όσον αφορά την Ελλάδα το Bruegel εκτιμά ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα ήταν προτιμότερο να είχε γίνει νωρίτερα και προσθέτει ότι η καθυστερημένη αναδιάρθρωση είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερες ζημιές για τους φορολογούμενους. Παράλληλα, αφήνει να εννοηθεί ότι ο επίσημος τομέας θα πρέπει να αναγνωρίσει ότι η Ελλάδα δεν δύναται να αποπληρώσει το χρέος της.

Η μελέτη του Bruegel επισημαίνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε εντελώς διαφορετική πορεία από αυτήν της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας για τρεις λόγους:

Πρώτον, οι αρχικές συνθήκες ήταν ιδιαίτερα δυσμενείς για την Ελλάδα. Δεύτερον, το ελληνικό διοικητικό και πολιτικό σύστημα είναι πολύ πιο αδύναμο σε σχέση με αυτό των δύο άλλων χωρών. Τρίτον, η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που ζήτησε οικονομική βοήθεια, όταν η ευρωζώνη ήταν εντελώς απροετοίμαστη για μια τέτοια κρίση.

Σε γενικές γραμμές, το Bruegel τονίζει ότι τα προγράμματα της τρόικας πέτυχαν σε ορισμένους τομείς και ταυτόχρονα απέτυχαν σε άλλους. Για παράδειγμα, αναφέρει ότι η ταχύτερη από το αναμενόμενο συρρίκνωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων θα μπορούσε να θεωρηθεί επιτυχία, ενώ αποτυχία είναι η βαθύτερη από το αναμενόμενο ύφεση και η υψηλή ανεργία. Ειδικότερα για την ανεργία στην Ελλάδα και την Πορτογαλία, το Bruegel σημειώνει ότι δεν ευθύνονται μόνο τα μέτρα λιτότητας, αλλά και η δυσλειτουργία της αγοράς εργασίας στις χώρες αυτές.

Εξάλλου, οι συντάκτες της έκθεσης, οι οικονομολόγοι Ζαν Πιζανί Φερί, Αντρέ Σαπίρ και Γκούντραμ Βουλφ, επισημαίνουν ότι για την αντιμετώπιση της κρίσης, η συνεργασία της ΕΕ και του ΔΝΤ αρχικά ήταν αναπόφευκτη και αναγκαία, κυρίως λόγω της έλλειψης τεχνογνωσίας και εμπειρίας της ΕΕ, καθώς και έλλειψης εμπιστοσύνης προς τα ευρωπαϊκά όργανα να δράσουν μόνα τους. Ωστόσο, εκτιμούν ότι στο μέλλον, η συμμετοχή του ΔΝΤ σε προγράμματα οικονομικής βοήθειας θα πρέπει να περιοριστεί στο 10% της συνολικής βοήθειας, όπως έγινε στην περίπτωση της Κύπρου.

Ειδικότερα, όσον αφορά την τρόικα, οι συντάκτες της έκθεσης προτείνουν τα εξής:

Πρώτον, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να μετατραπεί σε ένα είδος «Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου», ούτως ώστε να αποφευχθεί ο διττός ρόλος της ως αντιπρόσωπου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και του Eurogroup από τη μία και ως Κοινοτικού Οργανισμού από την άλλη.

Δεύτερον, ο ρόλος της ΕΚΤ στην τρόικα θα πρέπει να είναι όσο το δυνατό πιο διακριτικός, ώστε να αποφευχθούν συγκρούσεις συμφερόντων. Η ΕΚΤ θα πρέπει να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες και να εκφράζει τις ανησυχίες της όταν χρειάζεται, αλλά δεν χρειάζεται να έχει πλήρη διαπραγματευτική ισχύ.

Τρίτον, η συμμετοχή του ΔΝΤ στα προγράμματα χωρών της ευρωζώνης θα πρέπει να συνεχιστεί έως ότου συσταθεί ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο και έως ότου η ευρωζώνη γίνει μέλος του ΔΝΤ. Έως τότε, το ΔΝΤ πρέπει να είναι «καταλυτικός δανειστής», υπό την έννοια της συμμετοχής με ένα ελάχιστο ποσοστό στη χρηματοδότηση των προγραμμάτων διάσωσης και ταυτόχρονα της παροχής τεχνικής βοήθειας τόσο στο ενδιαφερόμενο κράτος όσο και στην ΕΕ. Στην περίπτωση αυτή, διατηρεί επίσης ακέραια τη δυνατότητα να αποχωρήσει σε περίπτωση διαφωνίας. Συγκεκριμένα προτείνεται η συμμετοχή του ΔΝΤ να περιοριστεί στο 10% της συνολικής χρηματοδότησης.

Τέλος, το Bruegel σημειώνει ότι στη μελέτη του δεν έλαβε υπόψη τις μεταβολές στο εισόδημα και στον πλούτο των χωρών που βρίσκονται σε πρόγραμμα, ούτε τις κοινωνικές επιπτώσεις λόγω της μεγάλης αύξησης της ανεργίας και της ανεργίας των νέων στις χώρες του μνημονίου.

newsbomb.gr

Η Επιτροπή της Βασιλείας και η Παγκόσμια Τραπεζική Μαφία

Τρίτη, 14 Μάιος 2013 22:06

Η Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία (εφεξής - η Επιτροπή) είναι συνδεδεμένη με υπερεθνικούς οργανισμούς όπως η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών στη Βασιλεία (BIS), η οποία συχνά αποκαλείται το «κλαμπ», η «έδρα» των κεντρικών τραπεζών, ή αλλιώς «Κεντρική Τράπεζα των κεντρικών τραπεζών». Τα γραφεία της Επιτροπής βρίσκονται στο κτίριο BIS.

Στο τέλος του 1974, μετά την ανισορροπία των διεθνών νομισμάτων και των τραπεζικών αγορών, που προκλήθηκε από την κατάρρευση της τράπεζας Herstatt στη Δυτική Γερμανία, οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών των χωρών της G10 θεμελίωσαν την Επιτροπή υπό την αιγίδα της BIS, για την ανάπτυξη διεθνών κανόνων όσον αφορά την τραπεζική εποπτεία. Η Επιτροπή διατυπώνει κοινά πρότυπα για την εποπτεία των τραπεζών, καθώς και συστάσεις για την εφαρμογή τους, με την προϋπόθεση ότι τα εθνικά αρμόδια όργανα (πρώτα απ’ όλα οι κεντρικές τράπεζες) θα τα προωθήσουν στις χώρες τους. Όσον αφορά τη G10, πρόκειται για την ομάδα κρατών που υπέγραψαν τη γενική συμφωνία για δανεισμό με το ΔΝΤ το 1962 (Βέλγιο, Μεγάλη Βρετανία, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Καναδάς, Ολλανδία, Γαλλία, Σουηδία, ΗΠΑ και Ιαπωνία). Η Ελβετία, η οποία δεν ήταν μέλος του ΔΝΤ, εντάχθηκε το 1964, αλλά το όνομα της ομάδας παράμεινε όπως και πριν. Εκπρόσωποι από το Λουξεμβούργο συμπεριλήφθησαν επίσης στην Επιτροπή της Βασιλείας από την αρχή και, από το 2001, στην Επιτροπή συμμετέχουν και εκπρόσωποι από την Ισπανία. Επί του παρόντος, η Επιτροπή περιλαμβάνει εκπροσώπους από τις κεντρικές τράπεζες και τις εθνικές αρχές για την εποπτεία των τραπεζών, από 26 χώρες (τις 13 χώρες που αναφέρθηκαν ήδη, μαζί με την Αργεντινή, την Αυστραλία, τη Βραζιλία, την Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, την Ινδία, την Ινδονησία, την Κορέα, το Μεξικό, τη Ρωσία, τη Σαουδική Αραβία, τη Σιγκαπούρη, τη Νότια Αφρική και την Τουρκία, οι οποίες προσχώρησαν όλες στην Επιτροπή το 2009). Για πάνω από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες δραστηριοτήτων, η Επιτροπή έχει δημοσιεύσει δεκάδες έγγραφα σε διάφορους τομείς δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων των γενικών θεμάτων σχετικά με την οργάνωση της εποπτείας, την κεφαλαιακή επάρκεια, όλα τα είδη του κινδύνου, την εταιρική διακυβέρνηση του δανεισμού και των οργανώσεων δανεισμού και ούτω καθεξής.

Ο βασικός τομέας δραστηριοτήτων της Επιτροπής είναι ο καθορισμός προτύπων για την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. Όλα τα έγγραφα της Επιτροπής επικεντρώνονται γύρω από έναν απίστευτα απλό λόγο (αναλογία): ίδια κεφάλαια προς το κεφάλαιο μιας τράπεζας = δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας. 

Οι Καβαλιστές του χρηματικού κόσμου αναζητούν το μαγικό αριθμό για τον δείκτη αυτόν, ο οποίος θα εξασφάλιζε την σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Στην πραγματικότητα, η Επιτροπή επιδιώκει να νομιμοποιήσει αυτό που ουσιαστικά είναι εγκληματικό. Στην Ευρώπη, το σύστημα της λεγόμενης μερικής, ή ελλιπούς, κάλυψης των υποχρεώσεων των τραπεζών όσον αφορά τους δανειοληπτικούς και τους δανειοδοτικούς οργανισμούς, υπήρχε ήδη για μεγάλο χρονικό διάστημα (τουλάχιστον από το 18ο αιώνα). Μιλώντας μεταφορικά, το σύστημα αυτό επιτρέπει στις τράπεζες να βγάζουν χρήματα «από το πουθενά». Για παράδειγμα, για κάθε 1 δολάριο νόμιμου χρήματος που τοποθετούν οι καταθέτες σε έναν λογαριασμό καταθέσεων, οι τράπεζες επιτρέπεται να διαθέσουν 5 ή 10 δολάρια αχρήματων συναλλαγών μέσω πίστωσης. Αυτό κάποτε λεγόταν πλαστογράφηση και τιμωρούταν αυστηρά από το νόμο. Σήμερα, αποτελεί την τραπεζική «νόρμα» ή την «αρχή», έχοντας νομιμοποίηση από τις εθνικές νομοθεσίες. Και, στα βιβλία οικονομικών είναι πλέον γνωστό ως «πολλαπλασιαστής χρήματος». Η αρχή της «μερικής» κάλυψης (κράτηση) «προστατεύεται» από μία υπερεθνική δομή, η οποία ονομάζεται «Επιτροπή της Βασιλείας για την Τραπεζική Εποπτεία», η οποία προσφέρει στην αρχή αυτή έναν «αέρα αξιοπρέπειας».  

Ωστόσο, κανένα πονηρό πρότυπο και κανένας μαθηματικός τύπος δεν πρόκειται να βοηθήσουν στην αποφυγή της κύριας συνέπειας της «μερικής» κάλυψης (κράτησης) των υποχρεώσεων –δηλ. τις τραπεζικές κρίσεις. Στις σχεδόν τέσσερις δεκαετίες ύπαρξης της Επιτροπής, ο κόσμος έχει γίνει μάρτυρας σε έναν αμέτρητο αριθμό τραπεζικών χρεοκοπιών και κρίσεων. Προκειμένου να αποφευχθούν τέτοιου είδους προβλήματα, οι υποχρεώσεις πρέπει να καλύπτονται κατά 100 τις εκατό, αλλά σε αυτή την περίπτωση οι τράπεζες θα αναγκάζονταν να στερηθούν τη δυνατότητα να ασκούν τη δική τους «οικονομική αλχημεία». Υπάρχουν αυστηρά ταμπού όσον αφορά την έντιμη και ειλικρινή συζήτηση σε σχέση με τη «μερική» κράτηση από μέρους των κεντρικών τραπεζών και από μέρους της Επιτροπής: προσπαθούν να πείσουν το κοινό ότι είναι δυνατό να εφευρεθεί μία «μαγική φόρμουλα» για την κεφαλαιακή επάρκεια, έτσι ώστε οι τράπεζες να μπορούν να συνεχίσουν να βγάζουν χρήματα «από το πουθενά», όπως πριν. Πρόκειται για συνειδητή απάτη.  

Βασιλεία I και Βασιλεία II – καλαμάκια για να σωθούμε από τον πνιγμό 

Μέχρι το τέλος του 2012, είχαν εφαρμοστεί δύο θεμελιώδη έγγραφα από την Επιτροπή που καθιέρωσε τη «μαγική φόρμουλα» για την κεφαλαιακή επάρκεια και συνέστησε να χρησιμοποιηθεί η φόρμουλα αυτή από τις εθνικές αρχές για την εποπτεία των τραπεζών. Πρόκειται για τη Βασιλεία I και τη Βασιλεία II. Το πρώτο από αυτά τα έγγραφα πρωτοεμφανίστηκε το 1988, φέροντας τον πολύ σεβαστό τίτλο «Διεθνής Σύγκλιση Μέτρησης Ιδίων Κεφαλαίων και Κεφαλαιακών Προτύπων» (Βασιλεία Ι). Η συμφωνία αυτή καθόρισε ως ελάχιστο δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας το 8 τοις εκατό, υπολογισμένο ως το λόγο των ιδίων κεφαλαίων (που ρυθμίζεται από την εποπτική αρχή) προς τα σταθμισμένα περιουσιακά στοιχεία. Λαμβάνονται υπόψη μόνο οι πιστωτικοί κίνδυνοι (παρά το γεγονός ότι το κεφάλαιο μίας τράπεζας μπορεί να αποτελείται και από επενδύσεις, εκτός από πιστώσεις). Στην πραγματικότητα, η Επιτροπή έδωσε το πράσινο φως για ένα χρηματοπιστωτικό-νομισματικό όργιο, το οποίο αποκαλείται στα βιβλία οικονομικών με την αξιοσέβαστη ονομασία «η ανάπτυξη των νομισματικών και χρηματοπιστωτικών αγορών». Οι αγορές άρχιζαν να γεμίζουν «φούσκες», και όταν άρχισαν να σκάνε αυτές οι φούσκες, αυτοί που υπέφεραν περισσότερο ήταν η πραγματική οικονομία και οι απλοί άνθρωποι. Μέχρι σήμερα, περισσότερες από 100 χώρες στον κόσμο συμμορφώνονται με τους κανόνες της Βασιλείας Ι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.  

Με την αλλαγή του αιώνα, άρχισε να προετοιμάζεται μία νέα εκδοχή του προτύπου, η επονομαζόμενη Βασιλεία ΙΙ, η οποία επρόκειτο να τεθεί σε εφαρμογή το 2004. Η νέα εκδοχή περιλάμβανε τις εξαιρετικά αδύναμες προσπάθειες να ληφθούν υπόψη οι νέοι τραπεζικοί κίνδυνοι (πέραν από τους πιστωτικούς κινδύνους), ιδίως εν όψει της ταχείας ανάπτυξης των αγορών παραγώγων, της εμφάνισης των hedge funds και άλλων θεσμικών κερδοσκόπων, με τους οποίους ήταν πολύ στενά συνδεδεμένες οι τράπεζες. Στο αποκορύφωμα της εφαρμογής του νέου προτύπου, ξέσπασε η οικονομική κρίση της περιόδου 2007-2009. Για άλλη μια φορά, αποδείχθηκε ότι τα πρότυπα της Βασιλείας δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένα φύλλο συκής που καλύπτει την τυραννία των τοκογλύφων του κόσμου.

Η Βασιλεία ΙΙ δεν ήταν σε θέση να θεραπεύσει τους τοκογλύφους του πλανήτη από την απληστία τους. Ο παγκόσμιος τραπεζικός γίγαντας Lehman Brothers κατέρρευσε μπροστά στα μάτια όλων μας και, για να σωθούν οι υπόλοιποι, η Αμερική αναγκάστηκε να δαπανήσει πάνω από τρία τρισεκατομμύρια δολάρια από τα δημόσια ταμεία, με την Ευρώπη να δαπανά περίπου τα ίδια. Έγιναν ακόμη και προσπάθειες να αποδειχθεί ότι η εφαρμογή της Βασιλείας Ι ήταν αυτή που προκάλεσε την αρχή της οικονομικής κρίσης, δεδομένου ότι, προκειμένου να αντισταθμιστεί η έλλειψη των ιδίων κεφαλαίων, οι τράπεζες αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν εξαιρετικά επικίνδυνες μεθόδους για την προσέλκυση κεφαλαίων, και χρειάστηκε να φτάσουν σε τέτοια άκρα όπως στην παραποίηση στοιχείων και στην στυγνή εξαπάτηση (λογιστικά αδικήματα, χρήση συναλλαγών εκτός ισολογισμού, κ.λπ.). Κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η Επιτροπή άρχισε να εισαγάγει σπασμωδικά, αλλαγές και τροποποιήσεις στο πρότυπο της Βασιλείας II.

Τα χαρακτηριστικά της Βασιλείας III

Επιτέλους, εμφανίστηκε ένα νέο έγγραφο που ονομάζεται Βασιλεία III. Οι προτάσεις για τη Βασιλεία ΙΙΙ, εγκρίθηκαν κατά τη σύνοδο κορυφής της G20 στη Σεούλ τον Νοέμβριο του 2010. Οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο Κορυφής ενέκριναν επίσης το χρονοδιάγραμμα για τη σταδιακή εφαρμογή του προτύπου. Η 1η Ιανουαρίου του 2013 δόθηκε ως ημερομηνία έναρξης. Το νέο έγγραφο είναι εξαιρετικά πολύπλοκο και ογκώδες, και αριθμεί περίπου 800 σελίδες. Θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

1. Το χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή του προτύπου εκτείνεται έως το 2018· με άλλα λόγια, το πρότυπο δεν είναι «αυστηρό», αλλά δίνει στις τράπεζες αρκετό χρόνο για ελιγμούς·

 2. Ανέβηκε ο πήχης για τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, αλλά όχι αρκετά για να αποφευχθούν νέες κρίσεις·

 3. Ο ρόλος του «ανθρώπινου παράγοντα» στην αξιολόγηση των τραπεζών από τις εποπτικές αρχές αυξήθηκε · και

 4. Στα ίδια κεφάλαια, δόθηκε ειδικός ρόλος στον χρυσό ως χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο.

Κατά τη γνώμη μου, το τελευταίο χαρακτηριστικό είναι το πιο σημαντικό· πρόκειται για μία καινοτομία υψηλής ποιότητας, που διακρίνει την Βασιλεία ΙΙΙ από την Βασιλεία II.

Στα προηγούμενα πρότυπα της Βασιλείας, μόνο τα μετρητά (υπό τον τίτλο «νόμιμο νόμισμα» σε όλες τις χώρες) και τα κρατικά χρεόγραφα –ομόλογα του Υπουργείου Οικονομικών και του Δημοσίου- θεωρούνταν ως υψηλής ποιότητας κεφάλαια. Επιπλέον, αυτό δεν περιέλαβε όλα τα ομόλογα, αλλά μόνο αυτά που τους δόθηκε η υψηλότερη βαθμολογία από κορυφαίους διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Για μεγάλο χρονικό διάστημα, την υψηλότερη ποιότητα ιδίων κεφαλαίων θεωρείτο ότι είχαν τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Με άλλα λόγια, οι τράπεζες σε αυτές τις χώρες που συμμετείχαν στη Βασιλεία Ι και τη Βασιλεία ΙΙ πρέπει να είχαν βοηθήσει το «θείο Σαμ» με την αγορά ομολόγων των ΗΠΑ και καλύπτοντας τις τρύπες του προϋπολογισμού των ΗΠΑ, στηρίζοντας έτσι το δολάριο και λειτουργώντας ενάντια στο χρυσό, ως τον κύριο αντίπαλο του «Πράσινου Χαρτιού».

«Βασιλεία ΙΙΙ»: η μερική αποκατάσταση του χρυσού

Πριν από τη δεκαετία του 1970, όταν στον κόσμο επικρατούσε το νομισματικό σύστημα Bretton-Woods και δεν υπήρχαν ακόμα οποιαδήποτε πρότυπα «Βασιλείας», όλα ήταν διαφορετικά. Υπήρχε, κατά κύριο λόγο, αποτίμηση στις τράπεζες, όσον αφορά το ποσό του χρυσού στο κεφάλαιό τους. Όσο περισσότερος χρυσός υπήρχε, σε σχέση με το συνολικό ποσό του κεφαλαίου και το συνολικό ποσό των στοιχείων του ενεργητικού, τόσο ασφαλέστερη θεωρούταν ότι είναι η τράπεζα. Τα πράγματα ήταν απλά, σαφή και λογικά. Ωστόσο, οι παλιές καλές εποχές ήρθαν στο τέλος τους με την κατάρρευση του κανόνα του χρυσού και την απόφαση του ΔΝΤ να προβεί σε πλήρη και οριστική απονομισματοποίηση του χρυσού. Ο χρυσός υποβιβάστηκε σε απλή εμπορευματική ανταλλαγή, όπως το πετρέλαιο, το σιτάρι ή ο καφές. Ως έσχατη λύση, οι τράπεζες μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τον χρυσό ως μέσο επένδυσης, αλλά το μέταλλο σταμάτησε να θεωρείται ως ένα πολύτιμο χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο.

Μέχρι σήμερα, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) έχει αποθηκεύσει το χρυσό στο «μαύρο σώμα» της, να το πω έτσι. Σε γενικές γραμμές, οι κανόνες του παιχνιδιού ήταν τέτοιοι, που δεν υπήρχε όφελος για τις τράπεζες στην αποθεματοποίηση του χρυσού τους. Στην καλύτερη περίπτωση, οι τραπεζίτες αντιμετώπιζαν το κίτρινο μέταλλο με την ματιά των κερδοσκόπων που αγοράζουν και πωλούν χρυσό με στόχο τα βραχυπρόθεσμα κέρδη. 

Η Βασιλεία ΙΙΙ αύξησε δραματικά το στάτους του χρυσού. Έχουν παρασχεθεί νέοι κανόνες ώστε να μπορεί να μεταφερθεί χρυσό στο κεφάλαιο Tier 1 της τράπεζας στο 100 τοις εκατό της αξίας του. Οι τράπεζες έχουν τώρα την ευκαιρία να αντικαταστήσουν τα «χάρτινα» περιουσιακά τους στοιχεία (κυρίως ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου), με χρυσό.

Οι ειδικοί έχουν υπολογίσει ότι μια τέτοια πρακτική θα δημιουργήσει πρόσθετη ζήτηση για το πολύτιμο μέταλλο στο βαθμό των τουλάχιστον 1700 τόνων. Υπήρξαν ακόμη υψηλότερες εκτιμήσεις, για έως και 3000 τόνους. Ορισμένοι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι η ανάπτυξη της Βασιλείας ΙΙΙ διεξήχθη με ισχυρές πιέσεις από τους Ρότσιλντ, οι οποίοι έχουν συμφέροντα στην αποκατάσταση του νομισματικού στάτους του χρυσού στον πλανήτη. Τους δύο τελευταίους αιώνες, οι Ρότσιλντ έχουν τον έλεγχο των κύριων αποθεμάτων χρυσού, έχουν εμπλακεί στην εξόρυξη χρυσού και «διαμορφώνουν την αγορά» των πολύτιμων μετάλλων. Τον Σεπτέμβριο του 2012, πριν τεθεί ακόμη σε ισχύ το νέο πρότυπο της Επιτροπής της Βασιλείας, οι επικεφαλής μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες στον κόσμο, της Deutsche Bank AG, η οποία εμπίπτει στην σφαίρα επιρροής των Ρότσιλντ, έκαναν μια δημόσια δήλωση, λέγοντας ότι ο χρυσός είχε και πάλι μετατραπεί από εμπόρευμα σε χρήμα. Η δήλωση προκάλεσε οδυνηρές αντιδράσεις στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, πάνω απ 'όλα στο Ομοσπονδιακό Αποθεματικό Σύστημα (Fed) των ΗΠΑ. Ο πρόεδρος του Fed, Μπεν Μπερνάνκι, εξέδωσε για άλλη μια φορά μια τυπική δήλωση, λέγοντας ότι ο χρυσός απέχει πολύ από το να είναι το καλύτερο είδος χρήματος.

Δεν είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσει κανείς ότι η Βασιλεία ΙΙΙ αποτελεί πλήγμα για το αμερικανικό δολάριο και την αμερικανική οικονομία. Η αντίδραση της Αμερικής ήταν αρκούντως άμεση και σκληρή. Στο τέλος του περασμένου έτους, οι νομισματικές και χρηματοπιστωτικές ρυθμιστικές αρχές της Αμερικής (η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, ο Οργανισμός Ασφάλισης Καταθέσεων και το Γραφείο του ελεγκτή του νομίσματος) ανέφεραν ότι είχαν λάβει μια αναφορά από κορυφαίες αμερικανικές τράπεζες δηλώνοντας ότι τα νέα πρότυπα της Βασιλείας αποτελούσαν καίριο πλήγμα για τους δανειοδοτικούς και δανειοληπτικούς οργανισμούς. Μετά από αυτό, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και οι άλλες αμερικανικές ρυθμιστικές οικονομικές αρχές πήγαν στην επιτροπή και ανακοίνωσαν την αναβολή της εισαγωγής της Βασιλείας ΙΙΙ στην Αμερική, χωρίς να δώσουν ημερομηνία για τη μετάβαση στο νέο πρότυπο. Στο σημείο αυτό, οι ευρωπαϊκές τράπεζες άρχισαν να αισθάνονται ανησυχία, πιστεύοντας ότι αν ξεκινούσαν τη μετάβαση στο νέο πρότυπο, θα γίνονταν λιγότερο ανταγωνιστικές σε σύγκριση με τις αμερικανικές τράπεζες. Επομένως, αρνήθηκαν και αυτές με τη σειρά τους να μεταβούν στο πρότυπο Βασιλείας ΙΙΙ. 

Ποιος έμεινε λοιπόν να αγκαλιάσει τη Βασιλεία ΙΙΙ από την 1η Ιανουαρίου του 2013; Ο κατάλογος δεν είναι πολύ μεγάλος, περιέχοντας συνολικά μόνο 11 χώρες: την Αυστραλία, το Χονγκ Κονγκ, τον Καναδά, την Κίνα, το Μεξικό, τη Σαουδική Αραβία, τη Σιγκαπούρη, την Ταϊλάνδη, την Ελβετία, τη Νότια Αφρική και την Ιαπωνία. Μπορούμε επίσης να προσθέσουμε την Ινδία, η οποία ανακοίνωσε ότι θα ενσωματωθεί στη Βασιλεία ΙΙΙ από την 1η Απριλίου 2013. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η λίστα περιέχει μόνο τέσσερις χώρες από τη ζώνη των «χρυσών δισεκατομμυρίων»: την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ελβετία και την Ιαπωνία. 

Μυστήριο αποτελεί η απουσία της Τουρκίας από τη λίστα. Η χώρα ενθαρρύνει ενεργά την ευρεία χρήση του χρυσού στις τραπεζικές δραστηριότητες, και το ποσοστό του χρυσού στα ίδια κεφάλαια και τα περιουσιακά στοιχεία των τραπεζών της Τουρκίας σε σύγκριση με άλλες χώρες είναι υψηλό. Στην πραγματικότητα, ο τουρκικός τραπεζικός τομέας είναι απολύτως έτοιμος για την εφαρμογή των προτύπων της Βασιλείας III. Όπως παρατήρησε η εφημερίδα του Λονδίνου Financial Times, η πολιτική του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, Erdem Başçı, απέδωσε εντυπωσιακά αποτελέσματα για τις τουρκικές τράπεζες: έχουν προσελκύσει 8,3 δις δολαρίων σε νέες καταθέσεις μέσω προγραμμάτων χρυσού κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών και είναι πλέον σε θέση να διοχετεύσουν τους πόρους αυτούς στο δανεισμό. 

Μπορεί κανείς να παρατηρήσει, ότι σχεδόν όλοι οι κορυφαίοι παραγωγοί χρυσού περιλαμβάνονται στον παραπάνω κατάλογο: η Κίνα, η Νότια Αφρική, ο Καναδάς και η Αυστραλία. Ορισμένες από τις χώρες που περιλαμβάνονται στον κατάλογο είναι μεγάλοι εισαγωγείς χρυσού (η Κίνα, το Χονγκ Κονγκ, η Ελβετία, η Σαουδική Αραβία και η Ινδία). Η Κίνα, η οποία έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των ηγετών του «χρυσού», έχει από καιρό αφήσει υπαινιγμούς για το ενδεχόμενο της μετατροπής του Yuan σε  χρυσό πρότυπο. Η Ελβετία, εν τω μεταξύ, προωθεί ένα σχέδιο για την καθιέρωση παράλληλου νομίσματος στο εσωτερικό της χώρας, με τη μορφή ενός χρυσού φράγκου. 

«Βασιλεία III»: στροφή 180 μοιρών των τραπεζών όσον αφορά το χρυσό 

Η εφαρμογή των νέων κανόνων της Βασιλείας θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια ριζική αλλαγή στις θέσεις των τραπεζών στις επιμέρους χώρες στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Κατ 'αρχάς, αναμένεται ότι οι θέσεις των κινεζικών τραπεζών θα γίνουν ισχυρότερες, λαμβάνοντας υπόψη ότι για πολλά διαδοχικά χρόνια, η Κίνα καταλαμβάνει την πρώτη θέση παγκοσμίως όσον αφορά τον όγκο του χρυσού τόσο σε εξαγωγές όσο και σε εισαγωγές. Οι θέσεις των τραπεζών εκείνων που αγκάλιασαν με γενναιότητα τη Βασιλεία ΙΙΙ θα γίνουν ισχυρότερες, δεδομένου ότι η τιμή του χρυσού τα τελευταία 12 χρόνια έχει παρουσιάσει έναν, άνευ προηγουμένου, υψηλό ρυθμό ανάπτυξης -κατά μέσο όρο 17 τοις εκατό ετησίως. Το 2012, μια ουγγιά χρυσού κόστιζε 1700 δολάρια. Σύμφωνα με πολλούς εμπόρους χρυσού, εν τω μεταξύ, η «δίκαιη» τιμή του μετάλλου («ισορροπία»)  είναι σε ένα επίπεδο όχι μικρότερο από 5.000 δολάρια. Όποιος καταφέρει να ανέβει στο «χρυσό τρένο», αγοράζοντας φθηνά εισιτήρια, είναι πολύ πιο πιθανό να βρεθεί αύριο στον «Όλυμπο» του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. 

Ακόμη και οι τράπεζες που δεν έχουν εισέλθει ακόμα στη ζώνη δραστηριοτήτων της Βασιλείας III, καταλαβαίνουν ότι το μέλλον τους εξαρτάται από το πόσο γρήγορα θα είναι σε θέση να στραφούν προς το χρυσό. Οι στατιστικές του ΔΝΤ και του Παγκοσμίου Συμβουλίου Χρυσού δεν προσφέρουν σαφή εικόνα των αγορών χρυσού από το σύνολο του τραπεζικού τομέα. Ωστόσο, υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για τις δραστηριότητες αγοράς και πώλησης των κεντρικών τραπεζών στην αγορά χρυσού.

Μετά την κατάρρευση του νομισματικού συστήματος Bretton-Woods, οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο άρχισαν να πωλούν περισσότερο χρυσό από ό,τι αγόραζαν, για περισσότερο από τρεις δεκαετίες. Μετά την πρόσφατη οικονομική κρίση, η κατάσταση άλλαξε δραματικά. Το 2011, οι καθαρές αγορές χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες ανά τον πλανήτη, έφτασαν τους 457 τόνους.

Αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 10 τοις εκατό της συνολικής ζήτησης για πολύτιμα μέταλλα στην παγκόσμια αγορά (4.400 τόνοι). Εν τω μεταξύ, κατά τη διάρκεια των 15 ετών που προηγήθηκαν της κρίσης, οι καθαρές αγορές κυμάνθηκαν, κατά μέσο όρο, στους 400 τόνους ανά έτος. Έτσι, οι κεντρικές τράπεζες έκαναν στροφή 180 μοιρών, και άρχισαν να αγοράζουν χρυσό σε τέτοια μεγέθη που παρόμοιά τους δεν έχουν παρατηρηθεί από το 1960. Πέρυσι ήταν μια χρονιά ρεκόρ όσον αφορά το ποσό των καθαρών αγορών χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες του πλανήτη, από το 1964 και μετά. Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, πρόκειται να δημιουργηθεί νέο ρεκόρ και για το 2012: η καθαρή αγορά χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες του πλανήτη αυξήθηκε σε 536 τόνους. 

Όσον αφορά τις εμπορικές τράπεζες, πριν από την εισαγωγή του προτύπου της Βασιλείας III, αντιμετώπιζαν το χρυσό μόνο ως έναν τρόπο για να αυξήσουν τα κέρδη τους μέσω της κερδοσκοπίας και/ή των επενδύσεων, αλλά δεν είχαν κανένα κίνητρο να δημιουργήσουν τα δικά τους, σημαντικά αποθέματα πολύτιμων μετάλλων. Νομίζω ότι η στάση τους ως προς τον χρυσό πρόκειται να αλλάξει το 2013. Οι ίδιες θα αγοράσουν χρυσό για τον εαυτό τους με στόχο τη βελτίωση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων τους και την προσέλκυση πελατών. 

Η επικύρωση των προτύπων της Βασιλείας III σε αρκετές χώρες το 2013, αποτελεί σοβαρή ένδειξη ότι ο χρυσός έχει επιστρέψει στον κόσμο του χρήματος. Φυσικά, δε μιλάμε ακόμη για το κλασικό χρυσό πρότυπο, σύμφωνα με το οποίο οι τράπεζες είναι σε θέση να ανταλλάσσουν ελεύθερα χαρτονόμισμα για μέταλλο. Ωστόσο, το μέταλλο αυτό μπορεί να αρχίσει να χρησιμοποιείται ευρύτερα για την κάλυψη των υποχρεώσεων των τραπεζών και να γίνει ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο «ανώτατης ποιότητας». Ποιος ξέρει, ίσως στο μέλλον, όταν οι τράπεζες έχουν συσσωρεύσει αρκετό χρυσό, το ζήτημα της επαναφοράς του κανόνα του χρυσού να τεθεί και πάλι στην ημερήσια διάταξη...

Η έννοια του "Αθέμιτου Χρέους"

Τετάρτη, 15 Μαΐου 2013

Η Μίριαμ Μπουρζί είναι μέλος της CATDM και στενή συνεργάτρια του Ερίκ Τουσαίν που διαχειρίστηκε τη διαγραφή του χρέους στον Ισημερινό. Η Μίριαμ αναλύει την έννοια του αθέμιτου χρέους. Αν και το αθέμιτο χρέος ήταν γνωστό στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου πλέον αφορά και τις χώρες της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο δεν είναι μια αυστηρή έννοια και απόλυτη. Διαπλάθεται συνέχεια. Είναι μια έννοια που αναγνωρίζεται από πολλά κράτη και διεθνείς οργανισμούς, όπως η Νορβηγία και ο Ισημερινός.

Γενικά κριτήρια για την έννοια του αθέμιτου χρέους είναι η αιτία και ο σκοπός του χρέους. Αν το χρέος δεν ωφέλησε το λαό, τότε είναι αθέμιτο. Συνέπεια της κήρυξης του χρέους ως αθέμιτου είναι να μην αποπληρωθεί το χρέος.

Οι παρακάτω περιπτώσεις, χωρίς να είναι οι μοναδικές, στοιχειοθετούν το αθέμιτο χρέος:

- Η φύση του καθεστώτος που προκάλεσε το χρέος: Μέχρι σήμερα αφορούσε μόνο μια δικτατορία (Αίγυπτος), αλλά πλέον μπορούμε να αναφερθούμε και σε μια κυβέρνηση κάτω από ξένη κυριαρχία (τρόικα), σε μια μη εκλεγμένη κυβέρνηση (τεχνοκράτες), ή σε μια περίπτωση που δεν τηρήθηκε η κοινοβουλευτική διαδικασία.

- Η έλλειψη συναίνεσης: παραδείγματα είναι η υπογραφή δανείου χωρίς εξουσιοδότηση, υποχρέωση εφαρμογής μνημονίων με κάθε κυβέρνηση, διότι δεν υπάρχει συναίνεση μεταξύ λαού και δανειστών. Επίσης από την έλλειψη συναίνεσης περιβάλλονται και τα τοκογλυφικά-τοξικά δάνεια σε βάρος του κοινωνικού συνόλου.

- Οι επιμέρους επαχθείς όροι του δανείου: π.χ. όροι που παραβιάζουν τα κοινωνικά δικαιώματα και τα πλάνα λιτότητας που συνοδεύουν τα δάνεια. Εδώ εντάσσονται και οι συμφωνίες που περιορίζουν την εθνική κυριαρχία (εφαρμογή ξένου δικαίου και όχι εθνικού). Οι γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου δεν επιτρέπουν τέτοιες παραχωρήσεις υπέρ των δανειστών.

- Ο σκοπός του δανείου, όταν το δάνειο εξυπηρετεί τα ιδιωτικά συμφέροντα και όχι το δημόσιο συμφέρον: π.χ. η διάσωση τραπεζών (στον Ισημερινό έχει απαγορευθεί η ανάληψη ιδιωτικού χρέους από το δημόσιο) και τα άχρηστα δημόσια έργα (γνωστά και ως «λευκοί ελέφαντες»).

- Το χρέος που αναλαμβάνεται για να αποπληρωθεί ένα αθέμιτο χρέος. Η ανανέωση δημόσιου αθέμιτου χρέους είναι αθέμιτη, διότι μεταμορφώνουν ένα αθέμιτο χρέος σε θεμιτό.

Η έννοια του αθέμιτου χρέους και ειδικότερα η χρήση της έννοιας αποσκοπούν στην παύση πληρωμών του δημόσιου χρέους. Αυτό σημαίνει ότι προτεραιότητα δεν έχουν οι δανειστές αλλά οι λαοί. Έτσι λοιπόν κυβερνήσεις και διεθνείς νομικές επιτροπές έκριναν ότι δεν είναι δυνατόν να κλείσουν τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία και άλλες κοινωνικές υπηρεσίες, για να πληρωθεί το χρέος. Χρησιμοποιώντας την έννοια του αθέμιτου δημόσιου χρέους προσπαθούμε με νομικά και πολιτικά επιχειρήματα να κινητοποιήσουμε τους πολίτες για να δημιουργήσουμε μια δύναμη για να μην πληρωθεί το χρέος στους δανειστές και να απελευθερωθούμε από τη δουλεία του χρέους. Έτσι λοιπόν και το μήνυμα αυτής της συνάντησης του Διεθνούς Δικτύου Πολιτών για τη Διαγραφή του Χρέους (ICAN) είναι «δεν χρωστάμε δεν πληρώνουμε».

Η ομιλία έγινε στην ανοιχτή εκδήλωση της 3ης συνάντησης του ICAN που πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη και οργανώθηκε από το “ΧΩΡΙΣ ΧΡΕΟΣ ΧΩΡΙΣ ΕΥΡΩ”.

Γράφει ο Γιώργος Πάσογλου στο Χωρίς Χρέος Χωρίς Ευρώ

Νομικά Ανάλατα http://nomika-analata.blogspot.com/2013/05/blog-post_6824.html#ixzz2TWGLSELw

https://www.facebook.com/groups/515819975096677 

Follow us: @NomikaAnalata on Twitter

Ενάμιση δισεκατομμύριο ευρώ χρέος άφησε πίσω της η γερμανική εταιρία Hochtief

Ἀναρτήθηκε στὸ 15 Μαΐου 2013 ἀπὸ τὸν/τὴν filologos10

Την ώρα που ο «μάγος» της Ανάπτυξης πανηγύριζε για το διασυρμό της χώρας, κάποιοι φρόντισαν να απαλλάξουν την Hochtief από τα τέλη καθαριότητας που όφειλε στο Δήμο Σπάτων-Αρτέμιδας…

Στο ενάμιση δισεκατομμύριο ευρώ υπολογίζεται το χρέος που άφησε πίσω της η γερμανική εταιρία Hochtief που διαχειρίστηκε το Ελ. Βενιζέλος. Ωστόσο, η κυβέρνηση, πιστή στα πρότυπα της ελληνικής φιλοξενίας, θέλησε να ευχαριστήσει τους Γερμανούς φίλους και εταίρους μας για την παραμονή τους στη χώρα,προσφέροντας τους ως αποχαιρετιστήριο δώρο άλλα 50 εκατ.ευρώ.

Συγκεκριμένα, λίγες ημέρες πριν από την ανακοίνωση της αποχώρησης των Γερμανών και ενώ μεταβίβαζαν εν αγνοία της ελληνικής κυβέρνησης το μερίδιο τους στον καναδικό ασφαλιστικό φορέα Public Sector Pension Investment Board, με απόφαση του γενικού γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Δ. Καλογερόπουλου έγινε δεκτή η προσφυγή της «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών», με την οποία ακυρώθηκε απόφαση του δημάρχου Σπάτων –Αρτέμιδος που επέβαλε τέλη καθαριότητας άνω των 50 εκατ.ευρώ.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Δημοκρατία», ο κ. Καλογερόπουλος δικαιολόγησε την απόφασή του, ισχυριζόμενος ότι το «το κτιριακό συγκρότημα του Διεθνούς Αεροδρομίου Αθηνών είναι απολύτως αυτάρκες όσον αφορά στις υπηρεσίες καθαριότητας, φωτισμού και κοινής ωφελείας, τις οποίες μάλιστα παρέχει κατ’ αποκλειστικότητα στους φορείς που στεγάζονται και λειτουργούν στα επιμέρους κτίρια του».

Έτσι, η κυβέρνηση βαδίζοντας σταθερά στο δρόμο της συνταγματικής εκτροπής, όσον αφορά στη διαχείριση της υπόθεσης Hochtief, ακύρωσε αυθαίρετα ένα ακόμη πρόστιμο που θα δυσαρεστούσε ή θα έφερνε σε δύσκολη θέση τους Γερμανούς.

Εξέλιξη-βόμβα στις διαπραγματεύσεις με τους Κινέζους

Μπορεί ο υπουργός Ανάπτυξης Κωστής Χατζηδάκης να εξέλαβε ως «ψήφο εμπιστοσύνης των επενδυτών» την πώληση του μεριδίου της Hochtief στο Ελευθέριος Βενιζέλος και ναπανηγύρισε για μία επιτυχία που μόνο ο ίδιος μπόρεσε …να αντιληφθεί, η αλήθεια είναι όμως ότι η εξέλιξη αυτή καθόλου ευχάριστη δεν είναι, ειδικά σε ότι έχει να κάνει με τους Κινέζους, ενόψει μάλιστα και του ταξιδιού του Πρωθυπουργού στην Κίνα.

Ο κ. Χατζηδάκης σε πρόσφατες επαφές που είχε με πανίσχυρους κινεζικούς ομίλους που είχαν εκφράσει ενδιαφέρον για το Ελ.Βενιζέλος, τους είχε διαβεβαιώσει για την από κοινού πώληση του ποσοστού του Δημοσίου με εκείνου που κατείχε η Hochtief.

Γίνεται σαφές ότι μετά όμως από το πρωτοφανές φιάσκο, η Ελλάδα πηγαίνει τώρα στην Κίνα με σκυμμένο το κεφάλι, καθώς ανατράπηκαν όλα τα σχέδια και επιπλέον εμφανίστηκε για μία ακόμη φορά, εξαιτίας της ανεπάρκειας και της υποτακτικότητας των πολιτικών της, αφερέγγυα.

ΕΛευθερη Λαικη Αντιστασιακη Συσπειρωση

“Η Γερμανία θα αναγκαστεί να διαλύσει το ευρώ”…

Ἀναρτήθηκε στὸ 13 Μαΐου 2013 ἀπὸ τὸν/τὴν filologos10

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυση φιλοξενεί το περιοδικό “Forbes” για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην ευρωζώνη, τις ευθύνες της Γερμανίας της Άνγκελα Μέρκελ για τη διάχυση και εμβάθυνση της κρίσης χρέους στις οικονομίες των χωρών του κοινού νομίσματος, καθώς και για το τι… επιφυλάσσει το μέλλον.
Η ανάλυση στηρίζεται στο περίπου αυταπόδεικτο αξίωμα ότι η Γερμανία είναι η μοναδική χώρα… σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο, που κερδίζει εν μέσω κρίσης, χάρη στην πολιτική αυστηρής λιτότητας την οποία έχει επιβάλλει στο σύνολο της ευρωζώνης.
Μια πραγματικότητα ωστόσο που, με πολιτικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς και φυσικά ιστορικούς όρους, δεν θα αντέξει για πολύ καιρό ακόμη. Σύμφωνα με το “Forbes”, η Γερμανία εκμεταλλεύεται τα πλεονεκτήματα που προσφέρει ένα υπερβολικά υποτιμημένο νόμισμα όπως είναι το ευρώ, στον τομέα των εξαγωγών προϊόντων.
Αν και φτωχή σε φυσικούς πόρους, η Γερμανία εξάγει προϊόντα και υπηρεσίες, σε ποσοστό του ΑΕΠ της, πιο πολύ από κάθε άλλη χώρα στον πλανήτη. Η λιτότητα ωστόσο έχει συρικνώσει την αγοραστική δυνατότητα των λαών της Ευρώπης, και η κρίση επεκτείνεται στον υπόλοιπο κόσμο. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι πολύ σύντομα οι Γερμανοί δεν θα βρίσκουν αγοραστές για τα προϊόντα τους.
Ποιές επιλογές λοιπόν έχει το Βερολίνο για το μέλλον; Είτε, αν αποφασίσει να παραμείνει εντός της ευρωζώνης, και να συνεχίσει να διαδραματίζει τον σημερινό κομβικό ρόλο της, να συναινέσει στη χαλάρωση της πολιτικής της αυστηρής λιτότητας, να επιτρέψει στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να τυπώσει ευρωομόλογα, και να αγοράσει χρέος χωρών.
Είτε, αν επιλέξει την έξοδο από την ευρωζώνη και την επιστροφή στο μάρκο, να αντέξει την αναμενόμενη ύφεση που θα ακολουθήσει το πρώτο διάστημα, η Bundesbank να τυπώσει μαζικά χρήμα, που εκ των πραγμάτων θα είναι πληθωριστικό, και να διαχειριστεί πολιτικά την κρίση που αναπόφευκτα θα ξεσπάσει στο εσωτερικό της.
Η επιλογή φαντάζει προφανής, και είναι η πρώτη. Σύμφωνα ωστόσο με το “Forbes”, δεν θα πρέπει να αποκλείεται να επιλέξει η Γερμανία την έξοδο από την ευρωζώνη. Ώστε να αξιοποιήσει τα χρήματα που έχει ήδη κερδίσει από την κρίση, και να αποφύγει να πληρώσει ώστε να βγει η ευρωζώνη από την κρίση στην οποία η ίδια η Γερμανία τη βύθισε.