Γιάννης Βαρουφάκης: «Η Ελλάδα χρεοκόπησε τον Μάρτιο του 2012»

eurokinissi

Η επιμήκυνση του χρέους καθιστά την πτώχευση της χώρας περισσότερο σίγουρη, σημειώνει ο καθηγητής Γιάννης Βαρουφάκης. Μάλιστα τολμά να κάνει ένα ακόμα βήμα και να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα ουσιαστικά έχει πτωχεύσει μαζί με το τραπεζικό σύστημα της χώρας. 

Η λύση, κατά την άποψή του, βρίσκεται στην άρνηση αποπληρωμής του ομολόγου που λήγει στις 20 Αυγούστου. Παραλλήλως εξηγεί ότι η Ευρωζώνη θα μπορούσε να βγει από την κρίση και επιμένει ότι «το πουλόβερ θα ξηλωθεί γρήγορα», μόλις η πρώτη χώρα ανοίξει την πόρτα της εξόδου από την Ευρωζώνη.  Όλα αυτή στην συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Free Sunday» μέρος της οποίας δημοσιεύουμε.

Εκτιμάτε, κ. Βαρουφάκη, ότι η Ευρωζώνη θυσιάζεται στο βωμό των επερχόμενων γερμανικών εκλογών;

Εκτιμώ ότι η Ευρωζώνη θυσιάζεται στο βωμό της άρνησης του γεγονότος ότι δομήθηκε με τρόπο που δεν μπορούσε να αντέξει μια μεγάλη χρηματοπιστωτική κατάρρευση όπως εκείνη του 2008. Ιδίως οι πλεονασματικές χώρες εντός της Ευρωζώνης, και όχι μόνο η Γερμανία, πίστεψαν ότι ήταν δυνατόν να επωφεληθούν μακροπρόθεσμα από την εξαφάνιση των συναλλαγματικών αυξομειώσεων με την περιφέρεια χωρίς να δημιουργηθεί, παράλληλα, ένας ικανός μηχανισμός ανακύκλωσης των πλεονασμάτων. Τώρα που αποδεικνύεται ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν και ότι ο μηχανισμός ανακύκλωσης των πλεονασμάτων αποτελεί προαπαιτούμενο για την επιβίωση της Ευρωζώνης, δεν είναι διατεθειμένοι να τον δημιουργήσουν, προτιμώντας σε τελική ανάλυση τη διάλυσή της. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ορίζοντας που δημιουργούν οι επόμενες βουλευτικές εκλογές στην Ομοσπονδιακή Γερμανία αποτρέπει την κ. Μέρκελ από το να αποδεχτεί τα ελάχιστα που απαιτεί η διάσωση της Ευρωζώνης και, κατ’ επέκταση, της Ε.Ε.

Υπάρχει, ωστόσο, οδός διαφυγής για την Ευρώπη;

Και βέβαια. Με τρία απλά βήματα: Πρώτον, επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών απευθείας από τον EFSF, με παράλληλη υπαγωγή τους στην επιτήρηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η οποία να μπορεί να τις κλείνει όταν κρίνονται μη βιώσιμες. Δεύτερον, ενοποίηση του κατά Μάαστριχτ νόμιμου χρέους όλων των χωρών-μελών της Ευρωζώνης. Τρίτον, ένα επενδυτικό New Deal για την Ευρώπη το οποίο θα εκπονήσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ) και το οποίο θα χρηματοδοτήσουν από κοινού η ΕΤΕ και η ΕΚΤ με εκδόσεις ομολόγων έργων (τα οποία θα αποπληρώνονται από τα έσοδα των έργων).

Οι συνέπειες της επιμήκυνσης

Και η Ελλάδα; Ακούει ο πολίτης σενάρια –και πάλι– για χρεοκοπία, για αναδιάρθρωση χρέους, για έξοδο από το ευρώ, και δεν ξέρει τι απ’ όλα αυτά θα είναι για εκείνον λιγότερο κακό… Να δούμε τα επιμέρους σενάρια πιο αναλυτικά; Και πρώτα την περίφημη επιμήκυνση. Έχετε γράψει ότι στο τέλος αυτής της επιλογής βρίσκεται η… δραχμή…

Όταν το χρέος σου είναι μεγαλύτερο από τα δυνητικά σου έσοδα (τωρινά και μελλοντικά), έχεις πτωχεύσει. Τελεία και, δυστυχώς, παύλα. Αν σου δανείσουν κι άλλα ποσά, απλώς καθυστερείς την πτώχευση (καθώς χρησιμοποιείς τα δανεικά για να αποπληρώνεις τις δόσεις των προηγούμενων δανείων), εξασφαλίζοντας όμως ότι όταν θα έρθει (η πτώχευση), το «μπαμ» θα είναι μεγαλύτερο. Μια επιμήκυνση ισοδυναμεί με νέο δανεισμό: Πας στην τράπεζα και συμφωνείτε ότι θα πληρώνεις μικρότερες δόσεις κάθε μήνα, καθώς «δεν βγαίνεις». Η τράπεζα όμως προσθέτει κι άλλους τόκους, τους οποίους θα πρέπει να αποπληρώσεις στο μέλλον. Είναι σαν να δανείστηκες κι άλλο ένα ποσό. Στην περίπτωση ενός ατόμου, αυτό μπορεί να βοηθήσει εφόσον προσμένει αύξηση του εισοδήματος. Όμως στην περίπτωση του κράτους μια τέτοια επιμήκυνση (ένας νέος τέτοιος δανεισμός) δίνεται από την τρόικα υπό τον όρο ότι θα… μειώσει το εθνικό εισόδημα στο εγγύς μέλλον αλλά και μακροπρόθεσμα (η λεγόμενη εσωτερική υποτίμηση). Άρα μια επιμήκυνση όχι μόνο δεν αποτρέπει την πτώχευση, αλλά την καθιστά πιο σίγουρη. Οι επενδυτές το γνωρίζουν αυτό και απέχουν από κάθε σοβαρή παραγωγική επένδυση, μια κίνηση που φέρνει την πτώχευση ακόμα πιο κοντά. Να γιατί λέω και ξαναλέω ότι αν είναι να έρθει η πτώχευση του Δημοσίου, είναι καλύτερα να έρθει πιο νωρίς – π.χ. τον Ιανουάριο του 2010, αν μπορούσε! Εμείς αυτό που καταφέραμε είναι να πτωχεύσει επισήμως το ελληνικό Δημόσιο το Μάρτιο του 2012 και, παράλληλα, το δημόσιο χρέος να παραμείνει μη βιώσιμο. Δεν έχει ξανασυμβεί κάτι τέτοιο στην οικονομική ιστορία. Το κατάφερε όμως η κυβέρνηση Παπαδήμου-Βενιζέλου.

Έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ συνεπάγεται και διάλυση της Ευρωζώνης, ή μήπως όχι; Και αν ναι, γιατί ο κ. Ρέσλερ εμφανίζεται τόσο… άνετος με το ενδεχόμενο απομάκρυνσης της χώρας μας από την Ευρωζώνη;

Πράγματι, μια οποιαδήποτε έξοδος θα σημάνει τη διάλυση της Ευρωζώνης. Η φυγή κεφαλαίων από τις υπόλοιπες αδύναμες χώρες θα είναι τέτοια που δεν θα αντέξουν εντός της Ευρωζώνης χωρίς να καταστρατηγήσουν τη βασική αρχή της Ε.Ε. για ελεύθερη μετακίνηση κεφαλαίων. Το πουλόβερ θα ξηλωθεί γρήγορα. Όσο για την άνεση του κ. Ρέσλερ, δύο είναι οι πιθανές εξηγήσεις: είτε εκφράζει τα συμφέροντα γερμανικών τραπεζών που δεν βλέπουν με κακό μάτι την επιστροφή της Γερμανίας στο μάρκο (καθώς έτσι ένα τσουνάμι ξένων κεφαλαίων θα ξεσπάσει προς αυτές) είτε είναι εντελώς ηλίθιος. Διαλέξτε εξήγηση.

Διαβάσαμε όμως και συστάσεις εκ μέρους σας προς τον νέο τσάρο της οικονομίας. Έχει τελικά τα περιθώρια το οικονομικό επιτελείο, η ελληνική κυβέρνηση εν γένει, για κάτι που θα αλλάξει τη ρότα του… Τιτανικού ή μήπως οι τύχες μας είναι ολοκληρωτικά πλέον στα χέρια άλλων;

Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση έχει στενά περιθώρια ελευθερίας. Το τελευταίο χαρτί μας είναι να αρνηθούμε την αποπληρωμή του ομολόγου της 20ής Αυγούστου που κατέχει η ΕΚΤ, εφόσον δεν έχει συμφωνηθεί έως τότε με την τρόικα ένα νέο πρόγραμμα για την Ελλάδα, που να δίνει στη χώρα μας έστω και μια αμυδρή ελπίδα ότι θα παραμείνει στην Ευρωζώνη.