Κλείνει ο κύκλος για τους Αλβανούς

Τρίτη, 10 Απριλίου 2012

 Η συνοριακή πύλη στην Κακαβιά

ΑΘΗΝΑ. (Γραφείο Εθνικού Κήρυκα - «Ρόιτερ»). Ο Αρθρουρ Μετάι έβγαλε τις πρώτες του δραχμές το 1991, πουλώντας βερμούδες στους Αμερικανούς στρατιώτες που στάθμευαν στην ελληνική πρωτεύουσα, την Αθήνα. Ετσι ξεκινάει εκτενής ανταπόκριση του πρακτορείου «Ρόιτερ» από Αθήνα και Τίρανα, η οποία αναφέρεται στα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσουν οι 500.000 Αλβανοί της Ελλάδας για το μέλλον τους και τα οποία προκαλεί η κρίση στη χώρα με τη διόγκωση της ανεργίας και τις περικοπές μισθών.
Για τους Αλβανούς, τότε, η Ελλάδα πρόσφερε την πρώτη τους γεύση από τον καπιταλισμό, μετά την κατάρρευση τής επί τέσσερις δεκαετίες κομουνιστικής διακυβέρνησης στη χώρα τους.
Μετά, ο Μετάι άνοιξε ένα κομμωτήριο και προσέλαβε 14 άτομα. Στην Ελλάδα τον ακολούθησαν σταδιακά 500.000 συμπατριώτες του που έστελναν εμβάσματα στην πατρίδα τους, που ήταν ένα πολύ βασικό εισόδημα για τη φτωχή Αλβανία. Οταν όμως ξέσπασε η κρίση το 2009, σταμάτησαν τα γενναία φιλοδωρήματα για τον Μετάι και οι τακτικοί του πελάτες ζητούσαν πίστωση.

Καθώς όλος ο κόσμος παρακολουθεί τους Ελληνες να προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη ανεργία, τις αυξήσεις φόρων και την κατακόρυφη πτώση των μισθών, μια σιωπηλή κοινότητα εκατοντάδων χιλιάδων Αλβανών -60% του εργατικού δυναμικού των μεταναστών στην Ελλάδα - βρίσκεται αντιμέτωπη με ερωτηματικά για το μέλλον της. Η επιλογή είναι σκληρή: Επιστροφή στη φτωχή χώρα που άφησαν πίσω τους και να προσπαθήσουν να αρχίσουν από την αρχή, ή να μείνουν και να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο να καταστούν παράνομοι στη χώρα όπου έκτισαν μία νέα ζωή;

Οταν ένας κλέφτης έσπασε με βαριοπούλα τη βιτρίνα του κομμωτηρίου του Μετάι, τότε αυτός αποφάσισε να φύγει. Επέστρεψε στην Αλβανία τον Δεκέμβριο, με την σύζυγό του και την μικρή του κόρη, έχοντας κάποια αποταμίευση για να ανοίξει ένα νέο μικρό κομμωτήριο στην πρωτεύουσα, τα Τίρανα. «Φαίνεται ότι τελειώσανε τα χρήματα», είπε για την Ελλάδα. «Στέρεψαν».

Χιλιάδες άλλοι Αλβανοί πήραν τον δρόμο του γυρισμού, αναζητώντας την ασφάλεια που τους παρέχει ο οικογενειακός τους κύκλος. Για τα παιδιά τους, όμως, που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, η Αλβανία είναι μια ξένη χώρα.

Ο 33χρονος Μπεντζιάν Λάιμ, είχε όλα τα υπάρχοντα της οικογένειάς του σε ένα βαν, επιστρέφοντας στην Αλβανία. Ιδρωμένος και κουρασμένος είπε ότι δεν ήξερε τι δουλειά θα κάνει. Ηταν όμως αισιόδοξος για την 4χρονη κόρη του, Κεμίλι, που την είχαν αναθρέψει να μιλάει Αλβανικά, σε αναντιστοιχία με πολλά Αλβανόπουλα που γεννήθηκαν στην Ελλάδα.

Καθώς δεν φαίνεται να κοπάζει η κρίση στην Ελλάδα και την Ιταλία -τον άλλο μεγάλο προορισμό των Αλβανών μεταναστών- μπορεί να αναρωτηθεί κανείς εάν ήταν ορθή η πολιτική της Αλβανίας να βασίζει την οικονομική της ανάπτυξη στα εμβάσματα της διασποράς της, και για το αν η επιστροφή των μεταναστών θα είναι ευλογία ή θηλιά για τη χώρα.

«Η κρίση έχει πλήξει περισσότερο τους οικονομικούς κλάδους, όπου απασχολούνται κυρίως οι μετανάστες», είπε η Αννα Τριανταφυλλίδου, ερευνήτρια στο Ελληνικό Ιδρυμα Ευρωπαϊκής και εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), η οποία έχει μελετήσει τις επιπτώσεις της κρίσης στους μετανάστες.

Ο κατασκευαστικός κλάδος, στον οποίο ξεκινούν να εργάζονται πολλοί Αλβανοί, έχει απολύσει το μισό σχεδόν εργατικό του δυναμικό, απασχολώντας μόνο 240.000 εργάτες πέρυσι, από περίπου 400.000 το 2008.

Ο αριθμός των αδειών παραμονής στη χώρα έχει μειωθεί κατά 20% σε ετήσια βάση από την αρχή της κρίσης, είπε η κ. Τριανταφυλλίδου. Οι μετανάστες ίσως χάσουν το νομικό τους καθεστώς εάν παραμείνουν άνεργοι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Πολλοί αναγκάζονται να εργάζονται για χαμηλότερο μισθό για να μείνουν ανασφάλιστοι. «Αυτό από το οποίο υποφέρουν τώρα πολλοί μετανάστες είναι η ‘απονομιμοποίηση’, και είναι τραγικό», είπε η κ. Τριανταφυλλίδου.

«Ανθρωποι που είναι εδώ πάνω από 10 χρόνια, που είχαν κάποια διακοπή στη νόμιμη διαμονή τους ή δεν πρόλαβαν να πάρουν την άδεια απεριορίστου ή την άδεια την δεκαετή, να βρίσκονται τώρα επί ξύλου κρεμάμενοι», είπε.

Ενας 38χρονος Αλβανός, πατέρας δυο παιδιών, αυτοκτόνησε την περασμένη Πέμπτη πηδώντας από την ταράτσα κτιρίου στην Κρήτη, ανακοίνωσε η Αστυνομία. Τα κίνητρά του παραμένουν άγνωστα. Αξιωματούχος της Αστυνομίας, ωστόσο, που δεν θέλησε να κατονομαστεί, είπε ότι ο αυτόχειρας, που ζούσε στην Ελλάδα τα τελευταία 15 χρόνια, αναζητούσε ανεπιτυχώς εργασία στην Αλβανία.

Το συμβάν έγινε μία ημέρα μετά την αυτοκτονία συνταξιούχου στο Σύνταγμα, ο οποίος ανέφερε σε σημείωμα που βρέθηκε επάνω του ότι προτιμούσε να πεθάνει από το να αναζητά τροφή στα σκουπίδια.

Με τον πληθωρισμό να καλπάζει στο 13% περίπου, η αλβανική οικονομία δεν είναι ικανή να απορροφήσει τα κύματα των μεταναστών που επιστρέφουν σε αναζήτηση εργασίας.

Η Αλβανία, ήδη μία από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης, έχει πληγεί σκληρά από την κρίση στην Ελλάδα και την Ιταλία, τους κύριους εμπορικούς της εταίρους και επενδυτές. Τα εμβάσματα των Αλβανών του εξωτερικού έχουν πέσει στο ήμισυ σε σύγκριση με το 2007, όταν είχαν ανέλθει στα 951 εκατ. ευρώ - ποσοστό 10% του αλβανικού ΑΕΠ.

Παρόλο που είναι δύσκολο να βρει κανείς αξιόπιστα στοιχεία, Αλβανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι περίπου 15% των νόμιμων Αλβανών μεταναστών που ζουν στην Ελλάδα και περίπου 250.000 παράνομοι έχουν επιστρέψει στην πατρίδα τους.

Οι τραπεζικές καταθέσεις στην Αλβανία αυξήθηκαν κατά 717 εκατ. ευρώ μεταξύ Ιανουαρίου 2011 και Ιανουαρίου 2012. Ενα μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης εκτιμάται ότι οφείλεται στον επαναπατρισμό καταθέσεων από παλιννοστούντες Αλβανούς.

«Ηταν έξυπνοι - πρώτα μετέφεραν τις καταθέσεις τους, μετά άλλα περιουσιακά στοιχεία και τώρα έρχονται και οι ίδιοι για μια νέα ζωή», λέει ο πρώην υφυπουργός Οικονομικών της Αλβανίας, Φλόριαν Μίμα.
http://www.ekirikas.com/article/98838