kathimerini.gr | Το ενεργειακό Ελ Ντοράντο της Αφρικής

Η ανατολική Αφρική ανακαλύπτει τις ενεργειακές δυνατότητές της.

Για πολλά χρόνια, η ανατολική Αφρική θεωρούνταν η φτωχή συγγενής της ηπείρου. Μέχρι μόλις πριν από ένα χρόνο, οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα αποθέματα πετρελαίου στην περιοχή δεν ξεπερνούσαν τα 6 δισεκ. βαρέλια, ενώ αντίθετα η δυτική Αφρική είχε να αντιπαραβάλει 60 δισεκ. βαρέλια, ενώ βορειότερα τα αποθέματα ήταν ακόμη μεγαλύτερα. Καθώς το ένα τρίτο των εισαγωγών της ανατολικής Αφρικής σχετίζονται με το πετρέλαιο και τα παράγωγά του, η περιοχή ήταν ιδιαίτερα ευάλωτη στις διακυμάνσεις των τιμών και τις κρίσεις στη Μ. Ανατολή.Η Παγκόσμια Τράπεζα επισημαίνει ότι μετά την προβληματική διακυβέρνηση, το υψηλό ενεργειακό κόστος είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που ταλανίζει τις οικονομίες των χωρών της ανατολικής Αφρικής. Όλα αυτά όμως μπορεί να αλλάξουν σύντομα. Η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής, η Κένυα ανακοίνωσε στις 26 Μαρτίου, ότι στην επαρχία Τουρκάνα στα βόρεια της χώρας και κατά μήκος των συνόρων με την Αιθιοπία υπάρχει τόσο πετρέλαιο όσο και στη βρετανική Βόρεια Θάλασσα. Σύντομα θα γίνουν γεωτρήσεις σε όλη τη χώρα, ενώ το Ναϊρόμπι ελπίζει ότι θα καταφέρει να ξεπεράσει τα προβλήματα για γεωτρήσεις στα παράλια της χώρας. Το προβάδισμα της Ουγκάντας Η αναγγελία της Κένυας δυσαρέστησε όμως την Ουγκάντα, η οποία ανακάλυψε πετρέλαιο το 2006. Ήδη την επόμενη χρονιά θα ξεκινήσει η εξόρυξη πετρελαίου από την βρετανική Tullow, την κινεζική CNOOC και τη γαλλική Total, με αρχικό στόχο τα 5.000 βαρέλια την ημέρα. Ωστόσο, η κοιλάδα της λίμνης Αλβέρτου, που βρίσκεται στα σύνορα της Ουγκάντας με το Κονγκό, διαθέτει αποδεδειγμένα περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο βαρέλια, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι διαθέτει τη διπλάσια ποσότητα. Η Ουγκάντα ήλπιζε ότι αντί να εισάγει πετρέλαιο μέσω του λιμανιού της Μομπάσα, θα κατασκεύαζε αγωγό, όπου θα εξήγαγε το πετρέλαιό της μέσω της Κένυας, μέσω κάποιου αντίτιμου. Παρόλα αυτά, η Ουγκάντα έχει το προβάδισμα, ωστόσο Κενυάτες αξιωματούχοι βλέπουν τη χώρα τους, ως έναν περιφερειακό κόμβο, που συνδυάζει τα γεωγραφικά πλεονεκτήματα και τις πρόσφατα ανακαλυφθείσες ενεργειακές πηγές με υπηρεσίες, εργασιακές δεξιότητες και φορολογικές ελαφρύνσεις. Το Νότιο Σουδάν, ο μεγαλύτερος πετρελαιοπαραγωγός της περιοχές, δεν διαθέτει πρόσβαση στη Θάλασσα και επιζητά να μεταφέρει το πετρέλαιο μέσω ενός αγωγού στην Κένυα και το προτεινόμενο νέο λιμάνι Λαμού. Ένας τέτοιος αγωγός θα μπορούσε να εξυπηρετήσει και την Ερυθραία, η οποία μοιράζεται τη χαρά της Κένυας, καθώς προσβλέπει στις δικές της πετρελαϊκές προοπτικές. Ωστόσο, όλα αυτά ωχριούν μπροστά στα κέρδη της Τανζανίας στο νότο. Μόνο από το πετρέλαιο κέρδισε 2,1 δισεκ. δολάρια, μία αύξηση της τάξεως του 33% το 2010. Μάλιστα, τα κέρδη από το φυσικό αέριο αναμένονται ακόμη μεγαλύτερα. Τον προηγούμενο μήνα ανακαλύφθηκε ένα τεράστιο κοίτασμα φυσικού αερίου στα χωρικά ύδατα της Τανζανίας. Μόνο το μερίδιο της νορβηγικής Statoil υπολογίζεται σε1 δισεκ. βαρέλια σε ισοδύναμο του πετρελαίου (boe). Ευτυχώς το κοίτασμα του φυσικού αερίου εκτείνεται από την Τανζανία έως νότια στη Μοζαμβίκη, όπου η ιταλική Eni αποκάλυψε τον προηγούμενο μήνα ότι βρήκε ένα κοίτασμα 1,3 δισεκ. boe, ενώ παραπλήσιο είναι και το εύρημα της αμερικανικής Andarko. Τα σχέδια περιλαμβάνουν κατασκευή ενός τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη Μοζαμβίκη, κάτι που θα βοηθήσει τη χώρα να γίνει μεγάλη εξαγωγός δύναμη μέσα σε μία δεκαετία. Έτσι, οι υπανάπτυκτες Τανζανία και Μοζαμβίκη θα δουν επιτέλους να ανοίγει η στρόφιγγα των ξένων επενδύσεων, που τόσο πολύ χρειάζονται. Επενδύσεις στην «πράσινη ενέργεια» Εν τω μεταξύ, η ανατολική Αφρική δεν επαναπαύεται στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, αλλά παράλληλα οι χώρες της περιοχές ανοίγουν το δρόμο και για την «πράσινη» ενέργεια. Έχουν αντιληφθεί την αξία της γεωθερμικής ενέργειας, που κρύβεται στην Κοιλάδα του αφρικανικού Ρήγματος. Την ίδια στιγμή η Κένυα εγκαινιάζει ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά πάρκα παγκοσμίως, το οποίο θα παράγει 300 MW, τρεις φορές τη συνολική παραγωγή ρεύματος της Ρουάντας. Την ίδια στιγμή ακόμη μεγαλύτερο είναι η προοπτική για την Αιθιοπία, με τους μεγάλους ποταμούς, τους καταρράκτες και τα φαράγγια, που προσφέρουν ένα σημαντικό υδροηλεκτρικό δυναμικό. Η κυβέρνηση της Αιθιοπίας έχει δρομολογήσει την κατασκευή μία σειράς φραγμάτων αξίας 8 δισεκ. δολάρια. Το διαμάντι των έργων θα είναι το Μεγάλο Φράγμα της Αιθιοπικής Αναγέννησης στον Μπλε Νείλο, το κόστος το οποίο θα φτάνει τα 8 δισεκ. δολάρια και θα παράγει 5.250 MW ηλεκτρικής ενέργειας, προσφέροντας ένα πλεόνασμα για εξαγωγές, ενώ θα επιτρέψει τη χώρα να ανοίξει τα σύνορά της για ξένες βιομηχανίες. Οι κίνδυνοι Ωστόσο, αυτή η προοπτική ενεργειακού πλούτου, συνοδεύεται με κινδύνους. Αντί να φέρουν τις χώρες της ανατολικής Αφρικής πιο κοντά, θα μπορούσε να τις οδηγήσει σε ρήξη. Η σύγκρουση μεταξύ Βορείου και Νοτίου Σουδάν συνεχίζεται, με τις εξαγωγές πετρελαίου να πλήττονται, ειδικά για τις ποσότητες που προορίζονται για την Κίνα. Την ίδια στιγμή ελλοχεύει ο κίνδυνος εντατικοποίησης των επιθέσεων από φανατικούς ισλαμιστές που προέρχονται από τη Σομαλία, όπως συνέβη με την επίθεση αυτοκτονίας στη Μομπάσα. Από την άλλη πλευρά, η Αιθιοπία προκειμένου να κατασκευάσει τα φράγματα, που σχεδιάζει πρέπει να πάρει με το μέρος της τους γηγενής Σομαλούς κατοίκους. Τέλος, μεγάλη πρόκληση αποτελεί και η διαχείριση. Λίγες κυβερνήσεις έχουν τη δυνατότητα, να κλείσουν δίκαιες συμφωνίες με τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες. www.kathimerini.gr με πληροφορίες από Economist